معنا از واقعیات نفس‌الامری است/ بررسی واقع و صدق در گزاره‌های دینی

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدباقر سعیدی‌روشن، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و نویسنده کتاب «معنا، واقع و صدق در گزاره‌های دینی»، در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ گفت: کتاب مذکور یک سالی است که برای انتشار به پژوهشگاه حوزه و دانشگاه سپرده شده و قرار است در ۱۳ فصل و ۳۴۰ صفحه منتشر شود.

وی افزود: سؤالی که ذهن فیلسوفان را به خود مشغول می‌کند این است که درباره متون دینی که قرآن در رأس آنهاست معنا چیست؟ آیا معنا متصورات ناشی از تصورات شخصی فرد و یا تجربه اوست یا امر دیگری است؟ پاسخ به این سؤال نظریه‌های معنایی متعددی را شکل داده است.

سعیدی‌روشن با بیان اینکه فلسفه و علم اصول شیعه یک رکن کتاب است، ادامه داد: در بخشی از کتاب دیدگاه علمای اسلامی درباره بحث معنا مطرح شده و نظریه‌های معنایی جدید و عمدتاً معطوف به نظریه‌های غربی مورد بحث قرار گرفته است. بنده نیز در نهایت نظرم را ارائه کرده‌ام و آن اینکه معنا از واقعیات نفس‌الامری است که انحای واقعیات را شامل می‌شود.

وی بیان کرد: در این اثر به تعریف واقع هم پرداخته شده که آیا محدود به واقعیات فیزیکی است؟ همچنین نظریه‌های پوزیتیویست‌ها یا اینکه واقع اعم از مباحث فیزیکی، متافیزیکی و اعتباری است مورد بحث قرار گرفته است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تصریح کرد: یکی دیگر از موضوعاتی که به آن پرداخته می‌شود بحث چگونگی اثبات معناست و اینکه آیا در تمامی گزاره‌ها به ویژه متافیزیکی معنا قابل اثبات است؛ همچنین معیار و مناط صدق از دیگر موضوعاتی است که در این کتاب بحث شده است.

وی ادامه داد: در قرآن کریم گزاره‌های مختلفی مانند گزاره‌های الهیاتی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی، روابط انسانی و آموزه‌ها، بایسته‌ها و نبایسته‌های اخلاقی و غیر آن وجود دارد که نحوه مواجهه با دسته‌های مختلف و چگونگی تحصیل به معنای یقینی، منطقی و اصولی به آن پرداخته است.

سعیدی‌روشن با بیان اینکه چندوچون معناشناسی از دیگر مباحث این کتاب است، اظهار کرد: تحلیل معناشناختی که نظریه تجربی محض به شمار می‌آید در این کتاب نقد شده است.

وی تصریح کرد: در اثر مذکور بر این اصل تأکید کرده‌ام که در کلیات دین و شاکله اصلی به یقین منطقی می‌رسیم، ولی در جزئیات ممکن است به یقین منطقی نرسیم، ولی باواسطه یا بی‌واسطه می‌توانیم به حجت دست یابیم.

انتهای پیام