یک استاد حوزه و دانشگاه:
صداوسیما نقش بنگاه اقتصادی را بازی نکند
گروه هنر ــ احمد پهلوانیان، مدیرکل صداوسیمای استان یزد، گفت: صداوسیما برای تأمین بخشی از هزینه‌هایش ناچار است نقش بنگاه اقتصادی را بازی کند که این امر صحیح نیست و رسانه ملی را به بیراهه می‌راند.
احمد پهلوانیان، مدرس ارتباطات در دانشگاه و حوزه، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره کارکرد رسانه ملی و اینکه این رسانه ابزاری برای جریان‌‌سازی فرهنگی است، اظهار کرد: رسانه ذاتاً ابزاری برای سرگرمی است و درباره این رویکرد تاکنون بحث‌های فراوانی شده است، اما اگر فرض کنیم کارکرد رسانه قابل تغییر است، باز هم می‌توان درباره این موضوع به بحث نشست. به اعتقاد من رسانه در ابتدا برای سرگرمی شکل گرفت، اما در ادامه کارکردهای دیگری برای آن تعریف شد.
مدیرکل صداوسیمای استان یزد افزود: انتقال هویت‌های فرهنگی و آموزش از کارکردهای اصلی رادیو و تلویزیون در سراسر جهان است. این اتفاق می‌تواند در رسانه ملی نیز رخ دهد و سرگرمی در کنار اطلاع‌رسانی و آموزش عمومی قرار گیرد. حتی این نوع نگرش در اندیشه‌های حضرت امام(ره) هم وجود داشت که می‌فرمودند صداوسیما باید دانشگاه باشد.
مدیرکل صداوسیمای استان یزد افزود: انتقال هویت‌های فرهنگی و آموزش از کارکردهای اصلی رادیو و تلویزیون در سراسر جهان است. این اتفاق می‌تواند در رسانه ملی نیز رخ دهد و سرگرمی در کنار اطلاع‌رسانی و آموزش عمومی قرار گیرد. حتی این نوع نگرش در اندیشه‌های حضرت امام(ره) هم وجود داشت که می‌فرمودند صداوسیما باید دانشگاه باشد.
لزوم نگرش دینی در زیرساخت برنامه‌ها
وی در پاسخ به این سؤال که رسانه ملی در چهار دهه گذشته تا چه حد توانسته همسو با آرمان‌های انقلاب حرکت کند؟ گفت: اینکه در جامعه اسلامی رسانه باید در خدمت دین باشد کاملاً منطقی است، همان گونه که دیگر بخش‌های جامعه هم به این مهم پایبند هستند. وقتی سخن از دین به میان می‌آید بیشتر نگاه فقهی و شرعی دین مورد توجه است و در برداشت دیگر زیرساخت برنامه‌ها باید به سمت امور دینی گرایش پیدا کند.
پهلوانیان متذکر شد: وقتی صحبت از مبانی و مفاهیم دینی در برنامه‌های تلویزیون می‌شود، فقط ارائه مفهوم کافی نیست، بلکه فرم هم اهمیت خاص خود را دارد، زیرا در برنامه‌سازی باید به فرم‌هایی رسیده باشیم که بیانگر مفهوم هم باشد و اگر ارزیابی از عملکرد سیما تنها به دیدگاه اول که همان شرعی بودن برنامه‌ها و حرام نبودن آن‌هاست معطوف باشد، می‌توان گفت که رسانه ملی در این زمینه موفق عمل کرده است و رسانه ملی یکی از عفیف‌ترین و نجیب‌ترین تلویزیون‌های ملی دنیاست، اما در نگاه فرم‌گرا و طراحی آن به شدت نیازمند فعالیت‌های ویژه و بهتری هستیم.
وی در پاسخ به این سؤال که رسانه ملی در چهار دهه گذشته تا چه حد توانسته همسو با آرمان‌های انقلاب حرکت کند؟ گفت: اینکه در جامعه اسلامی رسانه باید در خدمت دین باشد کاملاً منطقی است، همان گونه که دیگر بخش‌های جامعه هم به این مهم پایبند هستند. وقتی سخن از دین به میان می‌آید بیشتر نگاه فقهی و شرعی دین مورد توجه است و در برداشت دیگر زیرساخت برنامه‌ها باید به سمت امور دینی گرایش پیدا کند.
پهلوانیان متذکر شد: وقتی صحبت از مبانی و مفاهیم دینی در برنامه‌های تلویزیون می‌شود، فقط ارائه مفهوم کافی نیست، بلکه فرم هم اهمیت خاص خود را دارد، زیرا در برنامه‌سازی باید به فرم‌هایی رسیده باشیم که بیانگر مفهوم هم باشد و اگر ارزیابی از عملکرد سیما تنها به دیدگاه اول که همان شرعی بودن برنامه‌ها و حرام نبودن آن‌هاست معطوف باشد، می‌توان گفت که رسانه ملی در این زمینه موفق عمل کرده است و رسانه ملی یکی از عفیف‌ترین و نجیب‌ترین تلویزیون‌های ملی دنیاست، اما در نگاه فرم‌گرا و طراحی آن به شدت نیازمند فعالیت‌های ویژه و بهتری هستیم.
اشکالات مرتفع شود
وی با تأکید بر اینکه جهت‌گیری سیما در چهار دهه گذشته به صورت کلی حفظ دین بوده است، بیان کرد: وقتی عملکرد رسانه ملی را در ترویج مفاهیم دینی با وجود شبکه‌های متعدد ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی ارزیابی می‌کنیم، پی خواهیم برد که رسانه ملی در راستای حفظ دین گام برداشته است، هرچند در بسیاری از جزئیات ممکن است اشکالات فراوانی وجود داشته باشد.
مدیر کل صداوسیمای استان یزد درباره عملکرد شبکه‌های تخصصی به ویژه آن‌هایی که با هدف ترویج آموزه‌های دینی و قرآنی شکل گرفته‌اند، گفت: معتقدم شبکه‌هایی، چون قرآن، توانسته‌اند مخاطبان تخصصی خود را جذب کنند. این ربطی به میزان برنامه‌های دینی دیگر شبکه‌ها ندارد، تنها این فرق وجود دارد که در شبکه قرآن یا معارف دائماً به برنامه‌سازی تخصصی در موضوعات خاص اهتمام دارند، اما موضوعات در شبکه‌های عمومی نگاه عام‌تری دارند. در ضمن شبکه قرآن با پخش برنامه‌هایی چون تلاوت و تفسیر بخشی عمده‌ای از مخاطبان تخصصی این حوزه را جذب کرده است و اگر قرار بود این حجم از برنامه‌های تخصصی از شبکه‌های عمومی پخش شود، تنوع از رسانه ملی رخت برمی‌بست.
وی با تأکید بر اینکه جهت‌گیری سیما در چهار دهه گذشته به صورت کلی حفظ دین بوده است، بیان کرد: وقتی عملکرد رسانه ملی را در ترویج مفاهیم دینی با وجود شبکه‌های متعدد ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی ارزیابی می‌کنیم، پی خواهیم برد که رسانه ملی در راستای حفظ دین گام برداشته است، هرچند در بسیاری از جزئیات ممکن است اشکالات فراوانی وجود داشته باشد.
مدیر کل صداوسیمای استان یزد درباره عملکرد شبکه‌های تخصصی به ویژه آن‌هایی که با هدف ترویج آموزه‌های دینی و قرآنی شکل گرفته‌اند، گفت: معتقدم شبکه‌هایی، چون قرآن، توانسته‌اند مخاطبان تخصصی خود را جذب کنند. این ربطی به میزان برنامه‌های دینی دیگر شبکه‌ها ندارد، تنها این فرق وجود دارد که در شبکه قرآن یا معارف دائماً به برنامه‌سازی تخصصی در موضوعات خاص اهتمام دارند، اما موضوعات در شبکه‌های عمومی نگاه عام‌تری دارند. در ضمن شبکه قرآن با پخش برنامه‌هایی چون تلاوت و تفسیر بخشی عمده‌ای از مخاطبان تخصصی این حوزه را جذب کرده است و اگر قرار بود این حجم از برنامه‌های تخصصی از شبکه‌های عمومی پخش شود، تنوع از رسانه ملی رخت برمی‌بست.
شبکه‌های تخصصی سلیقه مخاطب عمومی را دریابند
وی به مدیران شبکه قرآن توصیه کرد: با وجود اینکه این شبکه برای پوشش مخاطبان تخصصی قرآن به وجود آمده است، مسئولان نباید از سلیقه عام هم غافل شوند، چون شبکه‌ای که فقط بخواهد قشر خاصی را جذب کند، جریان‌‌سازی لازم را در جامعه نخواهد داشت.
این استاد حوزه و دانشگاه درباره برنامه‌های کپی‌شده سیما از شبکه‌های ماهواره‌ای گفت: نفس الگوبرداری مذموم نیست و در بسیاری از مواقع حتی می‌تواند مثمرثمر باشد. این اتفاق در بسیاری از بخش‌های صنعتی رخ داده است و دقیقاً همین الگوبرداری در رسانه هم می‌تواند اتفاق افتد. نکته دیگر اینکه الگوبرداری از برنامه‌های غربی تنها مختص تلویزیون نیست، بلکه در سینما این الگوبرداری‌ها به وفور مشاهده می‌شود، اما بحث اصلی اینجاست که الگوبرداری باید با بومی‌سازی همراه باشد، در غیر این صورت جذاب و مفید نیست.
وی در پایان درباره جوایزی که در برخی برنامه به حا‌ضران یا تماشاگران اعطا می‌شود گفت: سؤالی که در این زمینه به ذهن خطور می‌کند این است که آیا پرداخت این جوایز شرعی است؟ در این زمینه باید گفت که در رسانه ملی گروهی از کارشناسان دینی و علما هستند که در این زمینه اظهار نظر می‌کنند و می‌توان به نظر آن‌ها اعتماد کرد. تصور می‌کنم این موضوع زمانی اشتباه است که از بیرون به سازمان دیکته شود. چون صداوسیما باید بخشی از بودجه خودش را تأمین کند؛ این گونه برنامه‌ها می‌تواند آسیب‌زا باشد. برای همین راه حل اساسی این است که به سیما سرمایه و بودجه کافی داده شود تا تلویزیون به شکل یک بنگاه اقتصادی در پی تأمین هزینه‌هایش نباشد، نکته‌ای که بار‌ها مدیران تلویزیون درباره آن تذکر داده‌اند، اما تاکنون این امر محقق نشده است.
این استاد حوزه و دانشگاه درباره برنامه‌های کپی‌شده سیما از شبکه‌های ماهواره‌ای گفت: نفس الگوبرداری مذموم نیست و در بسیاری از مواقع حتی می‌تواند مثمرثمر باشد. این اتفاق در بسیاری از بخش‌های صنعتی رخ داده است و دقیقاً همین الگوبرداری در رسانه هم می‌تواند اتفاق افتد. نکته دیگر اینکه الگوبرداری از برنامه‌های غربی تنها مختص تلویزیون نیست، بلکه در سینما این الگوبرداری‌ها به وفور مشاهده می‌شود، اما بحث اصلی اینجاست که الگوبرداری باید با بومی‌سازی همراه باشد، در غیر این صورت جذاب و مفید نیست.
وی در پایان درباره جوایزی که در برخی برنامه به حا‌ضران یا تماشاگران اعطا می‌شود گفت: سؤالی که در این زمینه به ذهن خطور می‌کند این است که آیا پرداخت این جوایز شرعی است؟ در این زمینه باید گفت که در رسانه ملی گروهی از کارشناسان دینی و علما هستند که در این زمینه اظهار نظر می‌کنند و می‌توان به نظر آن‌ها اعتماد کرد. تصور می‌کنم این موضوع زمانی اشتباه است که از بیرون به سازمان دیکته شود. چون صداوسیما باید بخشی از بودجه خودش را تأمین کند؛ این گونه برنامه‌ها می‌تواند آسیب‌زا باشد. برای همین راه حل اساسی این است که به سیما سرمایه و بودجه کافی داده شود تا تلویزیون به شکل یک بنگاه اقتصادی در پی تأمین هزینه‌هایش نباشد، نکته‌ای که بار‌ها مدیران تلویزیون درباره آن تذکر داده‌اند، اما تاکنون این امر محقق نشده است.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
