نگرش قرآن به اتحاد
قرآن از عدم پیراستگی درونی انسانها به عنوان مانع مهم اتحاد نام میبرد و از مردمان میخواهد تا با تزکیه نفس و پیروی از اصول تقوا و تقویت هنجارهای اجتماعی، اتحاد را در جامعه گسترش دهند.
قرآن از عدم پیراستگی درونی انسانها به عنوان مانع مهم اتحاد نام میبرد و از مردمان میخواهد تا با تزکیه نفس و پیروی از اصول تقوا و تقویت هنجارهای اجتماعی، اتحاد را در جامعه گسترش دهند. انسان در طول قرون و اعصار به اهمیت زندگی اجتماعی پی برد و با همگرایی و وحدت، اقوام پدیدار شدند و برای حفظ آسایش و امنیت خود، ناچار گروهی به عنوان جنگاور، وظیفه رزم و دفاع را برعهده گرفتند و با گذشت زمان، شیوه‌های تهاجم و دفاع نیز پیچیده شد.
با این همه، همواره ملتی پیروز میدان‌های نبرد بوده که با هم اتحاد داشته و دارای عزت نفس بوده است. برای شکل گیری امت اسلامی، پیامبر اسلام(ص) بر پایه آموزه‌های قرآنی، نخست به بازسازی بینشی و نگرشی قوم اقدام کرد و برای دستیابی به این مهم، در مفاهیم نیز دست برد و با استفاده از واژگان موجود به تدریج مفاهیم جدیدی را به مردمان القاء کرد.
حجتالاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجتشیر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: قرآن از اتحاد به‌صورت نعمت بزرگ یاد‌کردنی سخن به‌میان آورده و از مؤمنان خواسته است تا تلخی و خطر آفرینی دوران تفرقه را از یاد نبرند و به یاد داشته باشند که چگونه خداوند میان آنان اُنس و اُلفت بر قرار ساخت.
وی آثار اتحاد از دیدگاه قرآن را از شاخصترین عناصر زندگی بشر دانست و افزود: آثار اتحاد از دیدگاه قرآن از مهمترین و شاخصترین عناصر زندگی بشر است که انسان به عنوان امری راهبردی در زندگی خویش خواهان دستیابی به این آثار است.
وی با استناد به آیه 213 سوره بقره Kكَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ ۚ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۖ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ ۗ وَاللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍL بیان کرد: در این آیه می خوانیم: مردم يک امّت بودند، پس خدا پيامبران بشارت‌دهنده و ترساننده را بفرستاد، و بر آنها كتاب بر حق نازل كرد تا آن كتاب در آنچه مردم اختلاف دارند ميانشان حكم كند، ولى جز كسانى كه كتاب بر آنها نازل شده و حجّتها آشكار شده بود از روى حسدى كه نسبت به هم مى ورزيدند در آن اختلاف نكردند. و خدا مؤمنان را به اراده خود در آن حقيقتى كه اختلاف مى‌كردند راه نمود، كه خدا هر كس را كه بخواهد به راه راست هدايت مى‌كند.
شربیانی، ادامه داد: هنگامی که جامعه از اختلاف دست بردارد و تنازع را به کناری نهد، دلها به هم نزدیک و صفوف آنها منسجم و مستحکم میشود؛ به گونهای که خللی درمیان نمیماند تا دشمن از آن نفوذ کند و به جامعه ضربه زند.
امام جمعه عجبشیر، از مانع مهم اتحاد گفت و یادآورشد: قرآن از عدم پیراستگی درونی انسانها به عنوان مانع مهم اتحاد نام میبرد و از مردمان میخواهد تا با تزکیه نفس و پیروی از اصول تقوا و تقویت هنجارهای اجتماعی، اتحاد را در جامعه گسترش دهند؛ زیرا وجود خصلت های ناپسندی نظیر حسادت، تکبر، کینه توزی، لجاجت، شهرت طلبی، دنیاپرستی، غیبت و تهمت میتواند عامل مهمی در ایجاد اختلاف و تفرقه میان مردمان باشد.
وی با اشاره به فرموده امیرالمومین علی(ع) افزود: ایشان میفرمایند: بنگرید که در سایه وحدت چگونه نعمتهای الهی، بالهای کرامت خود را بر آنان گستراند و جویبارهای آسایش و رفاه را برایشان روان ساخت! و تمام برکات آیین حق، آنها را در برگرفت؛ در میان نعمتها غرق شدند و در خرمی زندگانی، شادمان شدهاند.
شربیانی، ضمن بازگو نمودن مهمترین دستاورد اتحاد هر جامعه در قرآن تاکیدکرد: قرآن تبیین میکند که مهمترین دستاورد اتحاد هر جامعهای، حفظ صلح و آرامش و امنیت و دور ماندن از جنگ و خونریزی و جدایی و تفرقه است؛ زیرا اتحاد در جامعه جهانی، حس نوع دوستی و همکاری متقابل را تقویت میکند و همه فتنههای اجتماعی را که از برتری جویی نژادی سرچشمه میگیرد، از میان میبرد؛ چنان که اتحاد میان مؤمنان و پیروان ادیان آسمانی از تنش و درگیری میان آنها می کاهد.
چنگ زدن به ریسمان الهی از مهم ترین آثار اتحاد
در ادامه حجتالاسلام ابراهیم بجانی، امام جمعه تسوج نیز اظهار کرد: تأکید بر اصول دین و چنگ زدن به ریسمان الهی و دور نشدن از آن را می‌توان از مهمترین آثار اتحاد قلمداد نماییم.
وی افزود: اتّحاد و یگانگی داشتن در قرآن به عنوان یکی از عناصر حفظ جامعه مسلمین مورد توجه قرار گرفته است.
وی با استناد به آیه 208 سوره بقره «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، همگان به اطاعت درآييد و پاى به جاى پاى شيطان مگذاريد كه او دشمن آشكار شماست.
بجانی، ادامه داد: از آثاری که قرآن برای اتحاد برمی شمارد، استواری و حفظ هیمنه و استحکام جامعه است. هنگامی که جامعه از اختلاف دست بردارد و تنازع را به کناری نهد، دلها به هم نزدیک و صفوف آنها منسجم و مستحکم میشود؛ به گونهای که خللی در میان نمیماند تا دشمن از آن نفوذ کند و به جامعه ضربه زند.
امام جمعه تسوج، از مهمترین عامل اتحاد در قرآن گفت و یادآورشد: قرآن پذیرش کامل دین اسلام را مهمترین عامل اتحاد بر می‌شمارد؛ زیرا با انتخاب آن، اتحاد روشی و هدفی کامل میان مجموعه‌ای که قرآن از آن به عنوان امت اسلامی یاد میکند، تحقق می‌یابد.
وی با اشاره به فرموده مولای متفیّان علی(ع) افزود: ایشان میفرمایند: عرب امروز گر چه از نظر تعداد اندک اند، اما با نعمت اسلام، فراوان‌اند و با اتحاد و هماهنگی، عزیز و قدرتمندند.
بجانی، ضمن بازگو نمودن عوامل اتحاد در منظر قرآن تاکیدکرد: تأکید قرآن بر احسان، نیکوکاری، انفاق و دیگر رفتارهای پسندیده و معروف به عنوان تأکید بر عوامل اتحاد است؛ زیرا افرادی که در حق دیگری نیکی می‌کنند و از مال و جان خویش می گذرند و به نیازمندان و مستمندان کمک می‌کنند، بستر و زمینه مناسبی برای اتحاد و همدلی فراهم می سازند.
