5 سرّ روز عرفه و صحرای عرفات

به گزارش ایکنا، امروز زائران ایرانی دعای عرفه را در صحرای عرفات قرائت کردند. برخی گفته‌اند دعای عرفه در اصل وداع امام حسین(ع) با حج است و آن حضرت پس از قرائت این دعا به سمت صحرای کربلا راهی شدند.

بر اساس حدیث شبلی (حدیثی با محور اسرار حج از امام سجاد(ع))، عرفات پنج سرّ دارد؛ اول اینکه وقوف در عرفات به این معناست كه انسان به معارف الهی واقف، عارف و آگاه شود. بداند كه خداوند به همه نیازهای او واقف است و برای رفع همه نیازمندی‌های او تواناست. خود را به خدا بسپارد و احساس كند كه بنده او و محتاج اوست تا تنها او را اطاعت كند.

دوم اینکه باید عارف شود كه ذات اقدس الهی به صحیفه قلب او و به درون او و راز او آگاه است. انسان باید عارف شود كه خداوند متعال بر صحیفه قلب او احاطه كامل دارد. اگر آدمی بداند كه قلب او در محضر و در مشهد حق است، همانطوری كه گناه با زبان، دست و پا مرتكب نمی‌شود، گناه خیالی و فكری هم نخواهد داشت و آرزوهای باطل به خود راه نخواهد داد. همانگونه كه حرف باطل بر لب ندارد و به كسی بد نمی‌گوید، بدی كسی را در دل نیز نمی‌طلبد و سرانجام همان‌گونه كه بدن خود را تطهیر می‌كند، قلبش را نیز از خاطرات آلوده پاك می‌سازد.

سرّ سوم اینکه شایسته است كسی كه در سرزمین عرفات به سر می‌برد، از جبل‌الرحمه بالا رفته و دعای خاص آن را بخواند. سالار شهیدان، حسین بن علی(ع) در قسمت چپ آن كوه، رو به كعبه ایستاد و آن دعای معروف را خواند. راز و سرّ بالا رفتن از جبل الرحمه، این است كه بداند خداوند متعال برای هر زن و مرد مؤمن، رئوف و رحیم است. اگرچه رحمت خداوند متعال فراگیر كل است؛ «رحمتی وسعت كل شیء»، اما آن، ولایت و رحمت عام است و در كنار این ولایت و رحمت عامه، رحمت خاص و ویژه نیز دارد كه برای همه نیست «رحمتی وسعت كلّ شیء، فسأكتبها للذین یتّقون» در بخش اول آیه مشخص فرمود كه رحمتش فراگیر است؛ (رحمتی وسعت كل شیء) و در بخش دوم بیان كرد كه رحمتش به سود متقین است (فسأكتبها للذین یتقّون) فرمود: بر خود لازم كرده‌ام كه رحمت خاص را شامل متقین سازم، چنانكه «كتب ربكم علی نفسه الرحمة»؛ خداوند متعال رحمت را بر خود لازم كرده است. از مجموع دو آیه، استفاده می‌شود كه خداوند متعال بر خود لازم كرده است رحمت خاص را به پرهیزكاران دهد. بالای جبل‌الرحمه رفتن، آدمی را به این سر و راز و رمز، آشنا و عارف می‌كند كه خداوند متعال، رحمت و ولایت خاصی دارد بر مرد و زن باایمان و مسلمان. طبیعی است كه وقتی به این سرّ مزین شد، نسبت به زن و مرد مؤمن رحمت خاص دارد و به آنان ولایت مخصوص پیدا می‌كند و در رفتار، گفتار و نوشتار خود، این سرّ را پیاده می‌كند.

سرّ چهارم عرفات اینکه در سرزمین عرفات، منطقه‌ای است به نام «نَمِره» كه با علامت‌هایی مشخص شده است. به فرموده امام سجاد(ع) وقتی به این منطقه از عرفات رسیدید، راز و رمزش این است كه بگویید: «خدایا! به چیزی امر نمی‌كنم مگر آنكه قبلا خودم به آن عمل كنم و مؤتمر باشم و از چیزی نهی نمی‌كنم مگر آنكه قبلا خودم از آن منزجر باشم».
هر انسان مسلمانی وظیفه دارد امر به معروف و نهی از منكر كند. امر به معروف و نهی از منكر، یك حكم فقهی دارد و یك سرّ. حكم فقهی آن، این است كه عالم به حكم شرعی، اگر دید كسی از روی علم و آگاهی و از روی قصد و عمد حكمی را رعایت نمی‌كند، باید او را راهنمایی كند. بدیهی است امر به معروف و نهی از منكر، غیر از تعلیم، موعظه و ارشاد است.

در امر به معروف و نهی از منكر لازم نیست خود انسان درون پاك داشته باشد و یا متصف به عدالت گردد. عدالت شرط امر به معروف و نهی از منكر نیست بلكه علم، آگاهی و احتمال تأثیر، از شرایط آن می‌باشد. اما با این همه، در سرزمین عرفات راز و رمز امر به معروف و نهی از منكر به عدالت برمی‌گردد؛ یعنی انسان آمر است باید قبلا مؤتمر باشد و بگوید: خدایا! آنچنان توفیقی بر من عنایت كن كه هرچه به دیگران به عنوان «امر به معروف» امر می‌كنم، ابتدا خود بدان عمل كرده باشم و از آنچه دیگران را نهی می‌كنم، قبلا خود از آن منزجر شده باشم. آری در اسرار حج، عدالت شرط امر به معروف و نهی از منكر شمرده شده است.

سرّ پنجم اینکه منطقه وسیعی است در عرفات كه با علامت‌های خاصی به عنوان «نَمِرات» مشخص شده است. حضرت سجاد(ع) فرمود: ‌روز نهم كه وارد سرزمین عرفات شدی و به این منطقه وسیع رسیدی، سرّش آن است كه آگاه باشی این سرزمین، سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است و می‌داند كه چه كسانی بر روی آن گام می‌نهند و با چه انگیزه‌ای آمده‌اند و با چه انگیزه‌ای برمی‌گردند! گذشته از آن‌كه خدا و فرشتگان هم شاهدند. خداوند تعالی این منطقه و این سرزمین را شاهد اعمال شما قرار داد؛ به طوری كه خوب می‌داند شما چه می‌كنید. زمین‌هایی كه زیر پای زایران بیت خداوندی است، كاملا مشخص است كه زایر، حاجی و معتمر به چه نیت آمده و با چه نیت بازمی‌گردد.