کتاب «حاشیه» ملاعبدالله بهابادی 400 سال کتاب درسی حوزه بود
دبیر علمی کنگره علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی گفت: کتاب «حاشیه» ملاعبدالله بهابادی، چهارصد سال کتاب درسی حوزه‌های علمیه بوده است. ما سعی کردیم که در قالب‌های مختلف این شخصیت را معرفی کنیم و یک کتاب رمان را برای مخاطبانی که علاقه‌مند به کتاب‌های داستانی و رمان هستند، آماده کرده‌ایم.
به گزارش ایکنا، در عصر صفوی بزرگانی از بهاباد در امور لشکری و کشوری دارای منصب بودند؛ یکی از آنها ملاعبدالله بهابادی است، فقیهی که در عصر صفوی می‌زیست و ریشه در آب و خاک بهاباد داشت، محمد مفید مستوفی بافقی در کتاب جامع مفیدی درباره ملاعبدالله این‌گونه نوشته است: «پیوسته به قلم گوهر نگار نقش تألیف و تصنیف بر لوح روزگار می نگاشت و در میدان درس گوی سبقت بر امثال و اقران می‌ربود»؛ در آستانه برگزاری کنگره بین المللی ملاعبدالله بهابادی، گفت‌وگویی با حسن عبدی‌پور، دبیر علمی کنگره علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی انجام شده است، متن زیر حاصل این گفت‌وگو است.
ابتدا در مورد کنگره بین المللی ملاعبدالله بهابادی و شخصیت او توضیح دهید؟
در کنگره ملاعبدالله بهابادی، ما دو هدف را پیگیری می‌کنیم؛ اول اینکه بهاباد را که خاستگاه و محل ولادت ملاعبدالله یزدی است معرفی کنیم؛ شهری که از قدیم الایام ظرفیت علمی و فرهنگی بسیار مهمی داشته و نشان می‌دهد که شخصیت‌های بزرگی در این منطقه پرورش یافته‌اندکه یکی از آنها علامه بهابادی یزدی است. دوم اینکه شخصیت ملاعبدالله را به جامعه معرفی کنیم؛ شخصیتی که متاسفانه هنوز گمنام است و ابعاد فکری و معرفتی او هنوز ناشناخته است. گرچه ایشان کتابی به نام حاشیه دارند که درباره علم منطق است و بیش از چهارصد سال در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شده است، اما این شخصیت به‌درستی معرفی نشده است؛ ما امیدواریم بتوانیم ضمن اینکه ظرفیت علمی و فرهنگی بهاباد را معرفی می‌کنیم، این شخصیت و نقش سازنده‌ای که در قرن دهم داشته را برای نسل امروز تبیین کنیم تا ان‌شا‌الله بتوانند از او الگوبردای نمایند.
ملاعبدالله مربوط به چه قرنی است؟ تا چند سالگی در بهاباد بود؟ تحصیلاتش را کجا و نزد چه کسی گذراند؟
متاسفانه تاریخ ولادت علامه بهابادی هنوز مشخص نیست، وفات ایشان در سال 981هـ.ق. بوده است، یعنی قرن دهم و این را هم می دانیم که ایشان بیست سال هم در نجف زندگی کرده‌اند و تولیت حرم امیر المومنین(ع) را به عهده داشته‌اند؛ ما از تاریخ‌نگاران و همچنین کسانی که تخصص در تاریخ محلی دارند، دعوت می‌کنیم اگر اطلاعات جدیدی در این زمینه دارند، به دبیرخانه کنگره ارسال نمایند.
کنگره در کجا و چه زمانی برگزار می‌شود و تا کنون چه اقداماتی در کنگره انجام شده است؟
با توجه به اینکه اعتبار و شخصیت ملاعبدالله فراتر از ایران است و به تعبیری متعلق به جهان تشیع است و به‌جهت اینکه علامه ملاعبدالله تولیت حرم امیرالمومنین(ع) بوده است، چند ماه پیش مذاکراتی با تولیت فعلی حرم داشتیم و قول مساعد دادند که کنگره‌ای جداگانه نیز در نجف برگزار کنیم؛ بنابراین به اعتبار اینکه ایشان هم ایرانی و هم یزدی است کنگره در ایران برگزار خواهد شد و به لحاظ اینکه اعتبار بین المللی دارد، در نجف نیز برگزار خواهد شد.
ان‌شا‌الله کنگره نجف را در سال جاری برگزار خواهیم کرد و سال آینده نیز سعی می‌کنیم کنگره ایران را برگزار کنیم؛ ما از مجموع صد عنوان اثر تألیفی علامه ملاعبدالله برخی را در کتابخانه سلیمانیه استانبول پیدا کردیم، برخی را در عراق و برخی را نیز در کتابخانه ایران پیدا کردیم؛ همچنین برخی از آثار را تاکنون در همین کنگره احیا کرده‌ایم.
تکریم و بزرگداشت این شخصیت چه تاثیری می‌تواند در جامعه معاصر داشته باشد؟
ما یک کشور تمدنی هستیم و وظیفه ما در قبال این تمدن این است که گذشته خود را بشناسیم؛ مقام معظم رهبری اخیراً فرمودند: «احساس هویت ایرانی اسلامی را در نسل جوان و حتی کودکان باید زنده نگه داریم»؛ این شدنی نیست مگر اینکه ما تاریخ بلند و کهن خود را بشناسیم؛ کشور ما در حوزه‌های مختلف بسیار غنی است؛ علامه بهابادی که حکیم زمانه‌اش بوده، یکی از صدها اندیشمندی است که تکریم ایشان قطعاً در رشد و شکوفایی امروز ما تاثیر‌گذار است؛ این تکریم‌ها برای احیا و شناخت میراث گذشته است. متاسفانه ما در حوزه احیای میراث توفیق زیادی نداشته‌ایم؛ همین ملاعبدالله بهابادی یزدی بیش از سی حاشیه بر کتب مختلف نوشته و در حوزه‌های مختلفی صاحب‌نظر بوده است؛ ملاعبدالله، شاگردان زیادی تربیت کرد که یکی از آنها شیخ بهایی است که یک شخصیت تمدن‌ساز است.
ملاعبدالله در زمان شاه طهماسب ماموریت پیدا می‌کنند که به نجف اشرف برود و تولیت حرم امیرالمومنین(ع) را عهده‌دار شود و به تعبیر مقام معظم رهبری: تولیت آن زمان یعنی استاندار و حاکم و همه‌کاره نجف بودن؛ در آن زمان هم کربلا و هم بعضی مناطق دیگر جزء قلمرو نجف بود؛ بنابراین ایشان در دستگاه و مرکز حکومت صفوی نبودند؛ ضمن اینکه شرایط نجف و سبک زندگی نجف هم این‌گونه بود که علما به دنبال تراجم‌نگاری و زندگی‌نامه نویسی نبودند؛ حتی خود ملاعبدالله که تولیت امیرالمومنین(ع) را داشتند، مزارشان دقیقاً مشخص نیست؛ فقط گفته شده محل دفن ایشان در یکی از رواق‌های حرم است؛ درنتیجه ما امروز چاره‌ای جز این نداریم که از طریق آثار و خدمات ملاعبدالله، شخصیت او را بشناسیم.
انتهای پیام
