زیست مؤمنانه از منظر حضرت زهرا(س)
یک استاد حوزه و دانشگاه در خصوص اینکه شیوه زیست حضرت فاطمه(س) چگونه می‌تواند الگویی برای جهانیان باشد، گفت: حضرت زهرا(س) در عین عمل به عبادت‌های فردی، زیست مؤمنانه را صرف انجام نماز و روزه نمی‌داند بلکه حرکت دادن جامعه به‌سوی خدا و روشنگری اجتماعی، دفاع از ولایت و امامت جامعه را به‌عنوان یک عبادت و رسالت اجتماعی می‌نگرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل چراغی‌کوتیانی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از قم، در خصوص اینکه شیوه زیست حضرت فاطمه(س) چگونه می‌تواند الگویی برای جهانیان باشد، اظهار کرد: اسلام دارای ارزشها و هنجار‌هایی است که مبتنی بر فطرت و سرشت انسانی است و چون فطرت، وجه اشتراک همه انسانهاست؛ ارزشها، هنجار‌ها و فضایل اخلاقی که مبتنی بر فطرت ثابت انسانی است، فرازمانی و فرامکانی بوده و برای همه انسان‌ها در همه دوره‌های تاریخی، قابل بهره‌گیری و کاربست است.
وی گفت: حضرت زهرا(س)، انسان کاملی است که همه باورها، ارزشها و سبک زندگی او ساخت‌یافته بر ارزش‌های فطری و سرشتی انسان بود؛ ایشان در چارچوب زمان و مکان خاصی نمی‌گنجند بلکه شخصیت آنان شخصیتی فرازمانی و فرامکانی است، یعنی ظرفیت الگو شدن برای بشریت در همه اعصار و قرن‌ها را دارند و شخصیت آنها زمانمند و مکانمند نیست و در چارچوب جامعه زمان خودشان محصور نمی‌ماند.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه الگو‌ها در یک سطح نیستند، افزود: برخی الگو‌ها صرفا در یک رفتار خاص برای دیگران الگو هستند، برخی نیز صرفاً برای انسان‌های زمان و با اعضای فرهنگ و جامعه خودشان الگو می‌شوند که این‌ها را ما الگوی ناقص و محدود می‌نامیم، اما الگو‌های کامل قصه‌ای دیگر دارند، آنها نه تنها در همه ویژگی‌ها و نه تنها برای عصر خودشان که در همه اوصاف و برای همه قرن‌ها و فرهنگ‌ها، از ظرفیت الگو بودن برخوردارند و این معجزه فطری بودن فضیلت‌های انسانی است.
حضرت زهرا(س) و برتری در عبودیت
چراغی‌کوتیانی بیان کرد: در روایات از حضرت زهرا(س) به‌عنوان «سیده نسا العالمین» یا سرور زنان عالم یاد شده است و به این جهت است که حضرت مهدی(عج) نیز حضرت زهرا(س) را به‌عنوان الگوی خویش معرفی می‌کنند، پس ایشان الگویی فراجنسیتی است.
وی گفت: حضرت زهرا(س) به جهت هم آهنگ کردن سبک زندگی خویش براساس فطرت و خواست الهی، در همه فضایل الهی و انسانی و در همه ابعاد زندگی برای همه زمان‌ها الگو هستند، در عبودیت و بندگی، عبادت و معنویت، ححب و حیا و عفت، شجاعت، سخاوت، خیرخواهی برای دیگران، مشارکت‌جویی اجتماعی، عمل سیاسی و همه ساحت‌های انسانی برای بشریت در زندگی الگو خواهند بود.
استاد حوزه علمیه درخصوص دلایل سرآمدی و برتری حضرت فاطمه(س) بر جهانیان افزود: در اسلام آنچه به انسان و رفتار‌های او ارزش مثبت می‌دهد، قرار گرفتن شخصیت و کنش انسان در مسیر فلسفه خلقت است، در آموزه‌های دینی، فلسفه خلقت، عبودیت و بندگی انسان معرفی شده «و خلقت الجن و الانس الا لیعبدون؛ یعنی من انسان و جن را خلقت نکردم مگر برای پرستش خدا.»
وی بیان کرد: هر کس بتواند خودش را به افق و کرانه بندگی خدا برساند چه مرد و چه زن، نزد خدا گران‌مایه‌تر است همان‌طور که قرآن می‌فرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ؛ هر کس عبودیتش بیشتر باشد، دارای رستگاری و جایگاه بلندتری است.»
چراغی‌کوتیانی گفت: حضرت زهرا(س) میان انسان‌ها از جایگاه والایی برخوردار و سرور زنان عالم است، زیرا هیچ کس در عبودیت و بندگی و عمل به تکلیف به پای ایشان نمی‌رسد، از این‌رو در برخی روایت وارد شده است که هیچ کسی در فضیلت‌ها به پای حضرت زهرا(س) نمی‌رسد.
استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سؤال که به چه کسی «انسان برتر» می‌گوییم، افزود: انسان برتر کسی است که سبک و گونه زندگی، فضائل و اخلاقیات و گفتار و کردار و پندار او از سطح انسان عادی بالاتر باشد که حضرت زهرا(س) در همه ویژگی‌ها و فضائل اخلاقی که یک انسان الهی باید داشته باشد، سرآمد بودند.
حضرت زهرا(س)؛ الگوی جامع برای عالمیان
وی بیان کرد: زندگی حضرت زهرا(س) به‌گونه‌ای بود که هر فردی برای جهت‌دهی به رفتار خود به‌سوی انسانیت، کمال و فضیلت نیاز به یک الگوی درست و جامع دارد، بدون شک می‌توان حضرت زهرا(س) را به‌عنوان یک الگو جامع در این زمینه معرفی کرد. ایشان به‌عنوان زنی که از لحاظ عبودیت و بندگی، جایگاه مادری و تربیت فرزندان و به‌عنوان یک انسان اجتماعی و مسئولیت‌پذیر در اوج و جمع‌کننده بین این جایگاه‌های به ظاهر متناقض است، از جایگاه نخبگی و الگویی برخوردار است.
چراغی‌کوتیانی در پاسخ به این سؤال که کنشگری حضرت زهرا(س) چگونه بخشی از رسالت الهی و اجتماعی ایشان بود، افزود: در اسلام، عبادات و تکالیف گونه‌های مختلفی دارند، برخی عبادات ذهنی هستند، مثلاً تفکر و تأمل یک عبادت است، برخی بیشتر جنبه فردی دارند مانند نماز خواندن و روزه گرفتن و گونه دیگر عبادات جنبه اجتماعی دارند و به تعبیری عبادت اجتماعی هستند.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: عبادت، تکلیف و وظیفه هر فرد مسلمان است، یک انسان مؤمن علاوه بر تکالیف و عبادت‌های فردی، مسئولیت اجتماعی نیز در قبال انسان‌های دیگر دارد که از آنها با عنوان عبادت‌های اجتماعی یاد می‌شود.
حضرت زهرا(س) زیست مؤمنانه را صرف انجام نماز و روزه نمی‌داند
وی بیان کرد: هر فرد مؤمن دسته‌ای از تکالیف و رسالت‌های اجتماعی را داراست که وظیفه دارد به آنها عمل کند و کنش‌های خود را به انجام رسالت‌های اجتماعی معطوف بدارد و این را عین عبادت‌های فردی به‌عنوان الزامات زیست مؤمنانه بداند.
چراغی‌کوتیانی گفت: حضرت زهرا(س) در عین عمل به عبادت‌های فردی، زیست مؤمنانه را صرف انجام نماز و روزه نمی‌داند بلکه حرکت دادن جامعه به‌سوی خدا و روشنگری اجتماعی، دفاع از ولایت و امامت جامعه را به‌عنوان یک عبادت و رسالت اجتماعی می‌نگرد.
وی اظهار کرد: حضرت زهرا(س) جهاد تبیین در عرصه‌های مختلف را وظیفه اجتماعی خود در پاسخ‌گویی به شبهات و پرسش‌های زنان جامعه و هدایت فکری آنان و غبارروبی و شبهه‌زدایی از خلافت اسلامی بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) می‌داند؛ در این مسیر حتی تا پای جان نیز استقامت می‌ورزد، زیرا از نظر حضرت زهرا(س) رسالت‌های اجتماعی و جهاد تبیین، بخش مهم از زیست مؤمنانه است.
استاد حوزه در خصوص بیانات قرآنی حضرت زهرا(س) افزود: منطق زندگی اهل بیت(ع) و شیوه زیست آنها، عمل به هدایت‌های الهی است که در قرآن کریم تجسم و عینیت یافته و زندگی آنان قرآنی بوده است، از همین جهت نیز به آنها قرآن ناطق می‌گویند، بدین جهت در هر لحظه و عرصه‌ای از زندگی آنان، سخن و سکوت و قیام و قعود آنان و کنش و واکنش آنان، سند و مستندی از قرآن وجود دارد.
وی بیان کرد: زندگی و اندیشه حضرت زهرا(س) را در یک جمله می‌توان «زندگی و اندیشه قرآنی» دانست، به این جهت ایشان در خطبه فدکیه، بر همین منطق، پیروی از قرآن و گوش دادن به آن را راه نجات انسان‌ها می‌داند: «قائِداً اِلَی الرِّضوانِ اتّباعُهُ، مُؤَدٍّ إلَی النَّجاةِ إستماعُهُ» خداوند، قرآنی را نازل فرمود که پیروی از آن، به رضای الهی می‌رساند و گوش سپردن به آن، نجات می‌بخشد.
چراغی‌کوتیانی یادآور شد: ایشان در سخنان خویش نیز همه جا از منطق قرآن استفاده می‌کردند و در سخنرانی خود در مسجد مدینه، به حدود ۲۰ آیه از قرآن استشهاد کرده‌اند و این نشان‌دهنده انس بی‌نهایت ایشان با قرآن است.
انتهای پیام
