ویژگی‌های اظهار دین حق و نقشه راه بودن قرآن
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم در نشست «نقش انقلاب اسلامی در نظم جدید جهانی و مناقشه با اسرائیل» با اشاره به ویژگی‌های اظهار دین حق گفت: هر مقدار به ظهور ۳۱۴ آیه سوره‌های قرآن برسیم به نقشه راه قرآن بودن بیشتر آگاه خواهیم شد.
به گزارش ایکنا، فصل دوم از «سلسله‌نشست‌های اندیشه‌ورزی قرآن کریم و حکمرانی» از سوی سازمان دارالقرآن الکریم با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و کمیسیون فرهنگی ـ اجتماعی هیئت دولت در راستای فریضه جهاد تبیین برگزار می‌شود.
فصل دوم این نشست‌ها به موضوع «نقش انقلاب اسلامی در نظم جدید جهانی و مناقشه با اسرائیل» اختصاص دارد که نشست اول از فصل دوم آن با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین علی تقی‌زاده، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم و دبیری حجت‌الاسلام حسین آجورلو برپا شد. در ادامه قسمت دوم از سخنرانی حجت‌الاسلام تقی‌زاده را می‌خوانید؛
«امروز هدف صدور انقلاب در حد خوبی پیش رفته است، اما صحبت این است که در ادبیات دینی چه مواردی در حول این موضوع بیان شده که قابل طرح است؟ در این موضوع ظاهرا نزدیک‌ترین کلیدواژه، اظهار دین حق است که به تعبیری قرآن در این رابطه می‌فرماید: «هُوَ ٱلَّذِیٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلهُدَىٰ وَدِینِ ٱلحَقِّ لِیُظهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّینِ کُلِّهِۦ...» به این معنی که خدای متعال با یک برنامه الهی و حق، رسول خدا را با یک سبک زندگی و جهان‌بینی خاص و مشخص به عنوان دین حق به سوی مردم فرستاد تا این برنامه را با ایشان بر همه برنامه‌ها چیره کند. لذا اظهار دین حق قطعاً با یک لازمه بایستی به تغییر نظم موجود بیانجامد.
در اظهار دین حق چند ویژگی وجود دارد. یک بحث این است که هویت نهضتی یا بازیگر نامتعارف بودن یا بازیگری که نظم موجود را بهم می‌زند خیلی باید پررنگ باشد. به عنوان مثال مجموعه‌ای می‌خواهد کل سبک و شکل موجود را بهم بزند که این به تغییر نظم می‌انجامد یا در نطفه خفه خواهد شد و یا می‌تواند یک گام به جلو برود و به مقابله برسد.
ویژگی اصلی این جریان است که خود این بازیگر در نظم موجود تعریف نمی‌شود، یعنی یک بازیگر نامتعارف که می‌خواهد نظم جدید را شکل دهد. بر همین اساس در ابتدای انقلاب، هویت نهضت بسیار واضح بود و جملات امام(ره) به کلی و به روشنی این موارد را بیان می‌کرد. امروز هم این موارد را در سخنان سیدحسن نصرالله مشاهده می‌کنیم. در جمهوری اسلامی کمی هویت نهضتی کم‌رنگ شده و هویت دیپلماتیک رسمی پررنگ شده است و خود اینکه این نسبت را بتوان به یک میزان نگاه داشت یک چالش است.
هویت نهضتی اگر پررنگ بماند شما جای چانه‌زنی را برای طرف مقابل نگه نمی‌دارید. اگر ما بتوانیم در فضای مرسوم موجود بیشتر تعریف شویم و تغییر نظم جهانی با محوریت مجموعه شکل بگیرد هویت نهضتی و هویت غیر متعارف باید مورد پاسداری قرار گیرد. لذا اگر جمهوری اسلامی از آن پاسداری کرده است به دلیل چند نهاد خاص بوده است.
ویژگی دوم اظهار دین حق این است که مجموعه‌ای که می‌خواهد برنامه جدید را پیش ببرد از درگیری با ناظم نظم موجود فاصله می‌گیرد. تصمیم ما بر نیابتی عمل کردن است و اینکه این نیابتی عمل کردن چه میزان درست است، خود یک محل گفت‌وگو است.
تیتر بعدی این است که اگر بخواهیم برای اظهار دین حق به قرآن رجوع کنیم بایستی طبق این دستورات عمل کنیم. اینجا چند بحث روشی به وجود می‌آید؛ بحث اول این است که خود کتاب را به عنوان نقشه راه می‌فهمیم یا نمی‌فهمیم. عموم مسلمین با کتاب این مواجهه را نداشته‌اند و معتقدند یا گزاره‌ای از آن استفاده می‌کنند که فقه موجود ما می‌شود یا سوره و سنت‌ها را بیان می‌کنند، اما اینکه کسی که بیاید و بگوید قرآن روند و نقشه راه را برای ما بیان می‌کند، جایی ندیده‌ام.
علامه طباطبایی در المیزان می‌گوید: اگر ما در سور‌ه‌ها تدبر کنیم، می‌فهمیم که این‌ها در چه مواقفی هستند. بعد سوره نحل را مثال می‌زند و می‌گوید که ما هر مقدار که بتوانیم این تدبر را دقیق‌تر داشته باشیم به نقشه راه قرآن بودن بیشتر پی می‌بریم؛ لذا هر مقدار به ظهور ۳۱۴ آیه سوره‌های قرآن برسیم به نقشه راه قرآن بودن بیشتر آگاه خواهیم شد.
نکته بعدی این است که اگر فرض کنیم از قرآن برای خودمان چیزی ساخته‌ایم، بحث مهم این است که چگونه این موارد را به انقلاب اسلامی و ۲۰۰ سال بعد تطبیق دهیم. خدای متعال از ۳۱۴ سوره یک فرایند و ظهوری را شکل داده است که ما باید برای شناخت از آنها بهره‌مند شویم؛ ما در مباحثات برای این موضوعات سه مدل داشتیم. یک مدل می‌گوید گام به گام این اتفاق صورت می‌گیرد و این گام به گام باید دقیق صورت گیرد تا بتوان قدم‌ها را برداشت. اینجا اولویت‌ها را برای ما روشن می‌کند، اما بر اساس آن، تا گام اول را بر نداریم، نمی‌توانیم سایر گام‌ها را هم برداشت. مدل بعد نگاه استنباطی و تحلیلی‌تری دارد و معتقد است در مواردی که قرآن نقشه راه را معرفی می‌کند، باید دید در حال حاضر در کجا قرار داریم و همان را ادامه دهیم. مدل سوم که از سایر موارد استنباطی‌تر است این است که شما سخن کلی و علمی نمی‌شنوید، بلکه باید کل نقشه راه را فهم کنید و بعد برای امروز تحلیل کنید. مدل دیگری هم وجود داشت و آن این بود که ابتدا وضعیت موجود را باید با دقت تحلیل کرد و بعد نزدیک‌ترین سوره‌ای که به جریان امروز نزدیک است، اقامه کنیم. از این نگاه نزدیک‌ترین سوره به وضع موجود سوره مبارکه مائده است.
نکته دومی هم ذیل نقشه راه قرآنی وجود دارد و آن این است که ما چند نقطه مهم در این رابطه داریم که می‌توان در آن نقطه‌ها نشان داد که نظم تغییر می‌کند؛ لذا در لایه ظاهر هرجا می‌بینیم که نظم در حال تغییر است و نسبت‌ها متفاوت می‌شود، آنها را خوب بررسی کنیم و در نهایت ببینیم با بررسی آنها چه چیزی برای زندگی امروز می‌توانیم ارائه کنیم.
یکی از نکات مهم در مدیریت تغییر نظم آن است که در اتفاقی که تغییر نظم رخ داده است، اهل کتاب و مشرکان به خوبی این تغییرات را می‌فهمند، اما خود جامعه ایمانی آنها را نمی‌فهمند یا دیرتر متوجه می‌شوند که مناسبات در حال تغییر است.
ادامه دارد...
انتهای پیام
