ترس از ویروس کرونا، جهان را به خود مشغول کرده است، حال آنکه هراس و وحشت ایجاد شده از این بیماری بسیار شدیدتر از خود بیماری است. کرونا یک بیماری جسمی است و بالاخره زمانی فروکش خواهد کرد اما تبعات روانی ناشی از آن بسیار بیشتر از جنبه جسمی آن بوده و اختلالات روانی جدی بهدنبال خواهد داشت بر همین اساس ایکنا سمنان، گفتوگویی با شاهرخ مکوند حسینی عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان داشته که در ادامه آن را میخوانید.
ایکنا ـ با توجه به اخبار ضد و نقیض منتشر شده از سوی رسانههای مختلف استرس ناشی از کرونا را چگونه میتوان کنترل کرد؟
ابتدا در خصوص کرونا ویروس و شیوع آن مردم باید شنونده عاقل و هوشیار باشند و در مواقعی که در شرایط بحرانی قرار میگیرند از گرفتن اطلاعات زیاد و خواندن اخبار آن از منابع نامعتبر پرهیز کنند که این مکانیزم در سیستم روانی «عقلیسازی» نام دارد؛ اگرچه خوب است با عقلی منطقی در مورد مسئلهای که اضطرابانگیز است فکر کنیم اما تا جایی که بتوانیم باید اضطراب خود را کنترل کنیم. در این راستا اگر اضطراب از حد خارج شود ما را از واقعیت دور کرده و یک جنبه بیمارگونه پیدا میکند، در یک شرایط بحرانی حاد و اضطرابانگیز افراد زیادی هستند که برای مقاصد مختلف، شرایط را بدتر از آن چیزی که هست جلوه میدهند و در پی مقاصد شخصی، سیاسی و ... هستند که بر این اساس باید منابع خبری را محدود کرده و به منابعی که آنها را قبول داریم و مطمئن هستند مانند مراجع خبری رسمی مراجعه و از بدبینی نسبت به منابع خبری رسمی پرهیز کنیم و از گوش دادن به حرف کسانی که شایعهپراکنی کرده و مردم را وحشتزده میکنند اجتناب کنیم.
ایکنا ـ در شرایط بحران کنونی، بیش از هر چیز، توجه به چه چیزی مورد نیاز است؟
میزان تضاد درون فردی در ارتباط با یک مسئله و بحران پیش آمده که سالها پیش هم بشر با آن درگیر بوده را از بین ببریم، کاری که میتوانیم در این راستا انجام دهیم این است که به جای اینکه به اخبار و شایعات توجه کنیم به توصیههایی که بهصورت مدون از طریق وزارت بهداشت و سایر نهادهای اجرایی معتبر تهیه میشود اطمینان کنیم که خود موجب کنترل بحران میشود.
طبیعی است که در شرایط بحرانی افراد به آرامش، تمدد اعصاب، دعا و نیایش نیاز دارند. به شیوههای آرامسازی روان که توسط وزارت بهداست منتشر شده در مورد تنفس آرام و عمیق، ورزشهایی که اندامها را از بالای سر تا نوک پا ریلکس کرده و موجب آرامش روح و روان شده و به عناصر مختلف طبیعی که آرامش میدهد و افراد را از اضطراب دور میکند، توجه کنیم. برنامه مشخص برای خواب، غذا، استحمام و نظافت شخصی داشته باشیم؛ اینها به فرد اطمینان خاطر میدهد که بیمار نمیشود.
فرد باید روی حلقه نفوذ کار کند و متمرکز شود؛ زیرا نفوذ بر روی حلقه یأس و ناامیدی هیچ سودی ندارد و فرد را بیش از پیش مضطرب میکند، در روان دو سیستم منفی و مثبت داریم که مراکز مغزی اینها کاملاً با هم متفاوت است و میتوانند با یکدیگر به کار بیفتند، باید سیستم مثبت را تقویت کرده و سعی کنیم کارهای مثبتی را که انجام میدهیم بیشتر کنیم، اضطراب را در خودمان کم کنیم و مطمئن شویم که ما بیمار نمیشویم و خودمان را از بعد جسمی تقویت کنیم، هر زمان که احساس کردیم افکار منفی در ذهن ما جریان پیدا میکند باید بدانیم که یک جای کار غلط است، خطای رایج شناختی است برخی افراد فاجعهسازی میکنند و آنقدر اضطراب را در خود افزایش میدهند تا به سرحد مرگ فکر کنند.
با تفکر مثبت در خصوص ویروس کرونا که اگر قوای بدنی خوبی داشته باشم و به موقع به پزشک مراجعه کنم میتوانم این بیماری را شکست بدهم، میتوان با کرونا مبارزه کرد، اتکا به نیروی اراده و مثبتاندیشی به عبور از این بحران کمک میکند.
ایکنا ـ آیا باید کودکان را در جریان این امر قرار داد؟ چطور میتوان شرایط را بدون تنش و آرام برای آنها توجیه کرد؟
با توجه به اینکه مدارس تعطیل است و برخی افراد کاملا خانهنشین شدهاند این خود موجب اضطراب و کلافگی میشود. با یک برنامهریزی مناسب میتوان از این فرصت به درستی استفاده کرد. در این راستا افراد بخصوص کودکان را خیلی حبس نکنیم، میتوان با رعایت مسائل بهداشتی، رفت و آمدهای بسیار محدود در جاهایی که ضروری و لازم است انجام داد. بازیهایی با آنها انجام دهیم که فعالیت بدنی آنها را تخلیه میکند مانند دوچرخهسواری یا فعالیتهای بدنی متنوع در محیطهای حفاظت شده. نباید اجازه دهیم کودکان در فضای مجازی بچرخند و اخبار آن را ببینند. زیرا فضای مجازی بار شناختی را افزایش داده و موجب اضطراب میشود.
ایکنا ـ با توجه به شرایط موجود که سطح ارتباطات و مراودات خانوادگی تقریباً به صفر رسیده چگونه سطح امید را در خود بالا ببریم؟
اطمیناندهی اعضای خانواده به یکدیگر میتواند راهکار خیلی مهمی باشد، در واقع اعضای خانواده به یکدیگر اطمینان دهند که اتفاقی نخواهد افتاد و آرامش را باید حفظ کرد، زن به مرد، مرد به زن این توصیه را انجام دهند و والدین نیز به فرزندان این اطمینان را بدهند که بهخوبی از این بحران رد خواهیم شد.
انتهای پیام