صبغه فرهنگی جهاددانشگاهی در خدمت پاسخ به نیازهای جامعه و کادرسازی / نگاهی به مأموریت‌های سازمان قرآنی دانشگاهیان
سرپرست سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا، جهاددانشگاهی را نهادی فرهنگی و نه یک دستگاه علمی و پژوهشی صرف، توصیف و تعریف می‌کند. او معتقد است که این صبغه در خدمت پاسخگویی به نیازهای جامعه بوده و در همین روند، اکوسیستم و نظام تربیت نیروی انسانی متخصص و خبره آن، بیشترین نمره را بین سایر کارکردها دریافت می‌کند.
پالایش، تعالی، ترویج و تقویت فرهنگ سالم جزو اولویت‌های جامعه است، چرا که فرهنگ به محیط شکل می‌دهد و زمینه‌ساز تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حتی فناورانه است و به تعبیری مانند هوایی برای تنفس در جوامع است. در این میان یکی از نهادهایی که توانسته در تعالی فرهنگ و ترویج و تقویت نوآورانه و خلاقانه این موضوع فعالیت اثرگذار و موفق داشته باشد، جهاددانشگاهی است که طی چهار دهه فعالیت خود کارنامه درخشانی از طرح‌ها و برنامه‌های بدیع و مؤثر به‌جای گذاشته است.
از جمله زمینه‌های حضور مؤثر جهاددانشگاهی می‌توان به فعالیت‌های قرآنی این نهاد اشاره کرد. به اذعان اغلب کنش‌گران و صاحب‌نظران حوزه فرهنگ دینی و قرآنی، فعالیت‌های قرآنی و دینی جهاددانشگاهی به‌ویژه در دانشگاه‌ها به چند دلیل شاخص است؛ از جمله این دلایل نیروی انسانی جوان و متخصص، بدیع بودن بودن فعالیت‌های جهاددانشگاهی در حوزه فرهنگ، تأکید این نهاد بر توسعه توأمان کمیت و کیفیت فعالیت‌ها و استفاده متناسب ابزار و محتوا براساس نیازها و شرایط جامعه است.
همزمان با ۱۶ مردادماه؛ چهلمین سالروز تأسیس جهاددانشگاهی، برای بررسی جزئیات بیشتر فعالیت‌های فرهنگی، دینی و قرآنی این نهاد انقلابی، با محمدحسین حسنی، سرپرست سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا، به گفت‌وگو نشستیم که مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
ایکنا - جهاددانشگاهی تا چه میزان توانسته به‌عنوان نهادی پیشرو در رصد و شناسایی نیازهای کشور در عرصه‌های فرهنگی اقدام و برای رفع نیازها گام بردارد؟
ضمن عرض تبریک ایام دهه ولایت و فرارسیدن چهلمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی به جهادگران فعال در این نهاد انقلابی و گرامیداشت شهدای والامقام این نهاد؛ باید گفت جهاددانشگاهی به تعبیر مقام معظم رهبری مولود انقلاب اسلامی بوده و برای پاسخ به نیاز تحول در دانشگا‌ه‌ه‍ای کشور تشکیل شد و پس از سامان‌‍‍‌‌یابی نسبی و استقرار مدیریتی در دانشگاه‌ها، دو هدف اصلی را دنبال کرد؛ این دو هدف که معطوف به حل مسائل و راهگشایی و خط‌شکنی بود شامل؛ تحقیقات کاربردی برای خودکفایی، توسعه و پیشرفت کشور و تربیت نیروی انسانی مؤمن در دانشگاه‌ها بود.
بعد‌ها مأموریت‌ها و اهداف دیگری از جمله تجاری‌سازی فناوری، مباحث آموزشی‌های کاربردی و سایر حوزه‌ها به آن افزوده شد، اما در کنار همه این اهداف، وظیفه ذاتی و اولیه جهاددانشگاهی فرهنگی و پژوهشی بوده و سایر زمینه‌های فعالیتی این نهاد منشعب از همین فعالیت‌های محوری ایجاد شد و در اواخر دهه 70 توسعه یافتند.
البته شخصاً معتقدم که جهاددانشگاهی در اصل نهادی فرهنگی است، نه یک دستگاه علمی و پژوهشی صرف! و اساساً مزیت رقابتی ما در بین مراکز علمی و دانشگاهی، وجه فرهنگی و روحیه جهادی اعضای این نهاد هست که منشأ آثار و برکات در ابعاد مختلف نیز شده است؛ یعنی اگر پژوهش، آموزش، تجاری‌سازی، فناوری و هر بخش دیگری از جهاددانشگاهی پیشرفتی داشته، به‌دلیل درون‌مایه فرهنگی داخل این نهاد انقلابی است.
جهاددانشگاهی از بدو شکل‌گیری خود با رویکرد مسئله‌محوری به شناسایی نیازهای فرهنگی کشور تمرکز کرده و اصل کاری که انجام داده پاسخگویی به نیازها با تکیه بر خلاقیت و رویکرد مبتکرانه بوده است؛ این امر، راهبرد کلیدی در زمینه فعالیت‌های جهاددانشگاهی است. اگر در حوزه پژوهش می‌گوییم که با توجه به تحقیقات کاربردی قصد داریم یکی از مشکلات کشور را رفع کنیم، در حوزه فرهنگ نیز به همین شکل، توجه و تمرکزمان را قرار داده‌ایم تا کار فرهنگی اثرگذار و فاخر داشته باشیم و یک نیاز را به بهترین وجه ممکن پاسخ داده و الگوسازی و جریانسازی کنیم.
ما در جهاددانشگاهی از سال‌های دهه ۶۰ یک ساختار سازمانی با عنوان گروه نیازسنجی و مطالعات فرهنگی داریم؛ این یعنی نیازسنجی کردن برای کارهای فرهنگی از دهه ۶۰ در جهاددانشگاهی به‌عنوان پیش‌نیاز اقدامات، اولویت داشته و هنوز نیز ادامه دارد. این نیازسنجی جزو فعالیت‌های قدیمی جهاددانشگاهی به حساب می‌آید؛ حتی امروز نیز در سطح واحدهای استانی ساختار سازمانی به‌نام گروه نیازسنجی و مطالعات فرهنگی داریم و این یعنی ما از همان روز اول به دنبال این بودیم که یک نیاز فرهنگی و اجتماعی را شناسایی کنیم و به آن پاسخ خلاقانه ارائه دهیم.
برای نمونه از ابتدای تأسیس جهاددانشگاهی تا اواسط دهه هشتاد، جهاددانشگاهی فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه‌ها را به‌عهده داشته و ۲۴ دوره مسابقات قرآنی دانشجویان را با کیفیت و دقت تمام برگزار کرده، اما بعد از مدتی سایر نهادهای دانشگاهی درخواست برگزاری دوره‌ای این رویداد را کردند و جهاد دنبال عرصه‌های جدیدتری در حوزه فعالیت‌های قرآنی رفت و بر موضوعاتی نظیر فعالیت‌های بین‌المللی در حوزه قرآنی و مطالعات بین‌رشته‌ای قرآن کریم و توسعه فعالیت‌های رسانه‌ای در این عرصه تمرکز کردیم و به لطف خدا کارنامه قابل دفاعی هم داشته ایم. در واقع ما در جهاددانشگاهی مهم‌ترین مأموریتی که برای خودمان متصور هستیم این است که کارهای بر زمین مانده در حوزه‌های مختلف را سامان بدهیم و اگر دیگران این بار را از دوش جهاد بر‌دارند، حتماً استقبال می‌کنیم و به کار بر زمین مانده دیگری می پردازیم.
ایکنا - عملکرد جهاددانشگاهی را طی چهل سال کادرسازی و تربیت نیروی کارآمد و متعهد چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یکی از زمینه‌های اصلی جهاددانشگاهی تربیت نیروی انسانی متخصص و متعهد متناسب با نیازهای کشور بوده و به مقوله فرهنگ نیز از این منظر نگاه می‌کنیم. به جرئت می‌توانیم ادعا کنیم که در میان فعالیت‌ها و دستاوردهای جهاددانشگاهی، بالاترین نمره به اکوسیستم و نظام تربیت نیروی انسانی متخصص و خبره مربوط می‌شود.
همین کاری که ما در خبرگزاری بین‌المللی قرآن انجام می‌دهیم یک وجه مهم آن بعد تربیت نیروی انسانی است؛ الان بخش قابل‌توجهی از فعالان رسانه‌ای و فرهنگی مؤمن در کشور از برکات و ثمرات ایکنا هستند. ما در تمام بخش‌های جهاد، اکوسیستمی داریم که دانشجویان علاقه‌مند وارد آن می‌شوند، کار می‌آموزند و توسعه پیدا می‌کند. در جهاددانشگاهی تعهد و تخصص توأمان قابل مشاهده است؛ این‌ها اغلب جوانان مؤمن، متخصص و کاردانی هستند که زیربار کار سخت رفته‌اند و کار کردن در جهاددانشگاهی برای آن‌ها تلاش در مسیر آرمان‌های ذهنی‌شان است، نه صرف اشتغال و گرفتن حقوق؛ یعنی چیزی که امروز از آن به کار جهادی تعبیر می‌شود.
تصور ما این است که در کار جهادی حتماً باید هجرت رخ دهد، اردوهای جهادی هم از این سنخ هستند، اما در بعد وسیعتر، خیلی قائل نیستیم که حتما باید 30 سال خدمت را در یک‌جا و به یک کار مشغول باشیم. اتفاقاً در جهاددانشگاهی این جوانان زیر بار کار جهادی آب‌دیده و آماده می‌شوند برای گرفتن مسئولیت‌های مضاعف در مسیر توسعه و پیشرفت کشور؛ به‌همین خاطر می‌بینیم وقتی افرادی از جهاددانشگاهی به دستگاه دیگری می‌روند، مدیرانی موفق و افرادی شاخص می‌شوند.
این اکوسیستم بزرگترین خدمت جهاددانشگاهی به کشور است؛ اکوسیستمی که طی ۴۰ سال گذشته تربیت نیروی انسانی نخبه و کاربلد را برای کشور به‌درستی انجام داده است. البته نقد‌هایی نیز به این اکوسیستم می‌تواند وجود داشته باشد؛ مثلا گفته شود متناسب با شرایط به‌روزرسانی نشده و برخی از پیشکسوتان جهاد هم این نقد را دارند که سیستم به‌روزرسانی نشده است، اما این موضوع به اصل کار ضربه نمی‌زند، چراکه هنوز هم افراد بسیاری هستند که در دوران دانشجویی به ما رجوع می‌کنند و همزمان با تحصیل مهارت می‌آموزند و توانمند می‌شوند و زمانی که تحصیل‌شان تمام می‌شود، آمادگی کامل برای قرار گرفتن در فضای کار واقعی دارند.
ایکنا - جهاددانشگاهی در چه زمینه‌هایی جریانسازی فرهنگی در کشور داشته است؟
نظام فعالیت‌های فرهنگی در جهاددانشگاهی اجزای متنوعی را گرد هم آورده است، در زیر مجموعه‌های این نظام اصلی ما هم تشکیلات دانشجویی مفصل داریم. هم سیستم‌های رصد و پایش تحولات فرهنگی و اجتماعی را در قالب مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، دفتر مطالعات فرهنگی و گروههای نیازسنجی و مطالعات فرهنگی مستمر کار و تولید داده می‌کنند و هم بخش‌های پژوهشی جهاد نظیر پژوهشکده فرهنگ هنر و معماری و مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم، پژوهشکده گردشگری و ... به غنای محتوایی فعالیت‌های فرهنگی کمک می‌کنند. از سوی دیگر رسانه‌های متنوع جهاد اعم از نشریات، مجلات علمی و خبرگزاری‌های ایکنا، ایسنا و سینا‌پرس به انتقال پیام‌های و محصولات فرهنگی و رسانه‌ای جهاد به جامعه هدف کمک می‌کنند و در سال‌های اخیر هم در عرصه صنایع فرهنگی و تجاری‌سازی محصولات فرهنگی در قالب ایجاد پارک ملی صنایع فرهنگی خلاق و مرکز رشد واحدهای فناور هنرهای قرآنی سازمان قرآنی دانشگاهیان ورود جدی پیدا کرده‌ایم.
اما مزیت جدی ما در حوزه فرهنگی این است که جهاددانشگاهی خود را نهادی خلّاق و نوآور در عرصه فرهنگ تعریف کرده است. مجموع اجزای این سیستم، یک سازمان نوآور در حوزه فرهنگی و اجتماعی را به‌وجود آورده که در چهل سال گذشته مبدع و بنیان‌گذار ساختارها و رویدادهای متنوعی در سطح ملی و بین المللی بوده است.
ایکنا - نحوه ورود جهاددانشگاهی در شرایطی کنونی کشور به مسائل فرهنگی باید چگونه و از چه مسیری باشد؟
چالش اصلی جامعه ما در حوزه فرهنگی بحث تهاجم فرهنگی است که پرداختن به آن در این مجال نمی‌گنجدف اما ما چالش‌های دیگری هم در حوزه فرهنگی داریم که می‌توانیم آن‌ها را مدیریت کنیم؛ چالش‌هایی مثل موازی‌کاری در دستگاه‌های فرهنگی. عدم انسجام میان دستگاه‌های فرهنگی و موازی‌کاری‌ها و بعضاً تقابل‌هایی که بین دستگاه‌ها وجود دارد، موجب می‌شود که حتی در مواردی عملکرد یکدیگر را خنثی کنیم.
مشکل جدی کشور در حوزه فرهنگی این است که مأموریت‌ها به درستی احصا نشده است. متأسفانه افراد مؤمنی که در دستگاه‌های فرهنگی فعالیت می‌کنند به دنبال توسعه مأموریت‌های‌شان، تنه به تنه همدیگر می‌زنند. برای نمونه ما در مجموعه سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، در کنار نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در نقطه هم‌افزایی و تعامل خوبی قرار داریم و در وزارتین علوم و بهداشت هم ساختارهای قرآنی ارزشمندی وجود دارند، ولی اخیراً شنیدم که یکی از دستگاه‌های غیر دانشگاهی هم قصد ایجاد معاونت دانشجویی دارد یا اینکه دستگاه محترم دیگری در حوزه نوآوری و کارآفرینی در عرصه قرآنی ورود پیدا کرده است، حال آنکه ما در جهاد در حوزه نوآوری، اکوسیستم غنی و پرمحتوایی داریم.
در قدم اول، رویکرد ما درهای باز و تعامل هم‌افزاست و دوستان دغدغه‌مند می‌توانند بیایند و اعلام کنند که ما چه کاری می‌توانیم برای آن‌ها، بدون چشم‌داشت انجام دهیم. چرا باید به دنبال تشکیلات جدید باشیم؟ البته قطعاً موازی‌کاری‌ها و چنین تصمیماتی از سر دلسوزی دستگاه‌های فرهنگی است؛ گاهی کسی فکر می‌کند کم‌کاری صورت گرفته و به همین دلیل تصمیم می‌گیرد تا این کم‌کاری پوشش داده شود و بعد ساختار ایجاد می‌کند، اما بعد از اینکه این ساختارها تقویت می‌شوند با همدیگر تلاقی پیدا خواهند کرد و منجر به هدر رفت منابع کشور خواهد شد. لذا اگر می‌خواهیم یک نیاز را پاسخ دهیم، باید از ساختارهای موجود حمایت بیشتری کنیم و جهاددانشگاهی این آمادگی را دارد که این ساختار و ظرفیت‌های با اصالت و قدمت خود را در اختیار کسانی که به دنبال رفع نیازی هستند قرار دهد، تا این اصطکاک ایجاد نشود.
متأسفانه در حوزه فرهنگی اکثراً تنه به تنه هم می‌زنیم و این جریان باعث می‌شود دستگاه‌های فرهنگی مستهلک شوند. بر این اساس پیشنهاد میکنم که در قدم اول دستگاه‌های فرهنگی حاضر در عرصه فعالیت‌های قرآنی به صورت داوطلبانه مأموریت‌های خود را تحدید کنند؛ تحدید به این معنی که محدودیت فعالیت‌های خود را مشخص کنیم تا با همدیگر موازی‌کاری نداشته باشیم؛ هر کسی کاری را برعهده گیرد و همان کار را تا انتها به درستی انجام دهد. این شیوه می‌تواند الگویی برای سایر بخش‌های فرهنگی نیز باشد.
چالش بعدی این است که امروز حوزه فرهنگ تکنیکال شده است؛ در مقطعی زمانی تعبیر کار فرهنگی، فقط فعالیت‌های مسجد و منبر و امثال این موارد بود، اما امروز با توسعه صنایع فرهنگی در دنیا، کار فرهنگی و محصول فرهنگی به صورت برخط تولید، عرضه و مصرف می‌شود. به عبارت دقیق‌تر پیام زمانی که تولید می‌شود در همان لحظه نیز مصرف می‌شود و این یک موضوع بسیار مهم است که ما محصولی را که تولید می‌کنیم یا خدمتی که ارائه می‌دهیم، محدوده جغرافیایی و مخاطب خاص ندارد. امروز محصول فرهنگی به‌صورت برخط توزیع و مصرف می‌شود و همین موضوع باعث شده که چند اتفاق مهم رقم بخورد؛ یکی اینکه تنوع محصول به ویژه در فضای مجازی بالا رفته است، پس مخاطب در این حوزه انتخاب و گزینش‌گری می‌کند و به همین دلیل در نظام توزیع و مصرف کالا‌های فرهنگی تغییرات جدی به وجود می‌آورد؛ دوم اینکه ما قدرت انتخاب پیدا کرده‌ایم و سوم اینکه ذائقه و سطح استاندارد‌های مورد انتظار مخاطب بالا رفته است؛ کار باکیفیت باید از نظر تکنیکال هم سطح بالایی داشته باشد. مخاطب شما در فضای مجازی دائم در حال جابجایی از یک صفحه و یا کانال به موقعیت دیگری است و شما برای قانع کردن او برای توقف لحظات کوتاهی فرصت دارید. حتی به قدر چند ثانیه و اگر نتوانید در این مدت او را جذب کنید شما را ترک خواهد کرد. اینجاست که تکنیک باید به کمک محتوای شما بیاید. یکی از مشکلات جدی ما در حوزه تولید محصولات فرهنگ این است که به صورت تکنیکال با آن برخورد نمی‌شود، البته یکی از نهادهایی که در حوزه فرهنگ به حوزه تکنیک توجه می‌کند، جهاددانشگاهی است ولی کارهای ما در این عرصه هنوز برای خودمان راضی کننده نیست.
ایکنا - آیا میزان و نحوه بهره‌مندی نظام و دولت‌ها از جهاددانشگاهی با توجه به قابلیت‌ها و ظرفیت‌های این نهاد کافی بوده است؟
جهاددانشگاهی یک سرمایه عظیم در کشور است. این سرمایه ارزش آفرین و مولد است چراکه جهاددانشگاهی متصل به جامعه جوان دانشگاهی کشور است و تنها مجموعه‌ای است که یک شبکه منسجم دانشگاهی دارد که هم وزارت علوم و هم وزارت بهداشت و سایر دانشگاه‌ها و نهادهای فرهنگی را پوشش می‌دهد. امروز نهادهای قرآنی از سرمایه‌هایی که در سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور داریم، کمتر استفاده می‌کنند و در این هزینه‌کرد نیز هیچ ادعایی نداریم.
در بسیاری از فعالیت‌هایی که جهاددانشگاهی انجام داده از جمله در حوزه صنایع دفاعی و در زمان هشت سال دفاع مقدس، هیچ نامی از جهاد برده نشده و در هیچ کجا نشان و آرمی از خود به نمایش نگذاشته است. جهاددانشگاهی جزء معدود نهادهایی است که نیاز به نمایش و نشان دادن ندارد، چراکه در کار جهادی منیت معنا ندارد، لذا آماده‌ایم که در قدم اول به هر کسی که قصد دارد کار درست، تمیز و فاخر فرهنگی انجام دهد، کمک کنیم و میزبان باشیم؛ اما متأسفانه از این سرمایه استفاده محدودی شده است، در صورتی که برای پیشرفت و تعالی کشور باید از این سرمایه‌ها استفاده کرد.
ایکنا - سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور به عنوان نهادی مرجع تا کنون چه دستاورد‌هایی در عرصه ترویج فرهنگ قرآنی و گسترش فعالیت‌های قرآنی در کشور و به‌ویژه در میان دانشگاهیان داشته است؟
به دلیل اینکه فعالیت‌های جهاددانشگاهی مأموریت‌گراست، سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور نیز چند مأموریت خاص و ویژه را در جهت تحقق بخشی به اهداف این نهاد انقلابی برای خود تعریف کرده است؛ یکی از مأموریت‌هایی که برای سازمان تعریف شده در حوزه رسانه است. امروز خبرگزاری بین‌المللی قرآن کریم(ایکنا) به عنوان مهم‌ترین خبرگزاری تخصصی حوزه دین و قرآن در دنیاست که هیچ کار موازی با هیچ مجموعه‌ای ندارد و در طول ۱۷ سال تلاش، امسال از مرز ارسال چهار میلیون خبر گذشت و این عدد قابل توجهی است. در حوزه چند رسانه‌ای نیز فعالیت‌های ویژه داشته‌ایم که امسال هم دو بار از سوی مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد تقدیر قرار گرفت.
ایکنا یک رسانه تخصصی است، اما یک رسانه پیشتاز نیز هست. در سال‌های اخیر این خبرگزاری ۱۲ بار به عنوان رسانه‌های تخصصی رتبه برتر را از آن خود کرده و افتخارات و آثار فاخر دیگری داشته که نشان از جایگاه تخصصی و حرفه‌ای ایکنا در میان رسانه‌ها دارد. امروز حجم بازنشر خبر به زبان‌های خارجی در ایکنا، در هیچ کدام از خبرگزاری‌های کشور اتفاق نمی‌افتد. این خدمت بزرگی است که روایت تقریبی از قرآن به وسیله ایکنا در سراسر دنیا منتشر می‌شود. ایکنا زمانی با ۴۰ زبان و امروز به دلیل محدودیت‌های مالی و اقتصادی در سال‌های اخیر با ۱۹ زبان خارجی به صورت جدی تولید محتوا می‌کند.
در حوزه قرآن و محتوای فارسی بحث‌های جدی داریم و بازنشر فارسی به زبان‌های دیگر دغدغه‌ای است که مقام معظم رهبری بر روی آن بسیار تأکید کرده‌اند و جهاددانشگاهی خوشبختانه در این حوزه پرچمدار است. یکی از نکات و اقدامات جهاددانشگاهی در خصوص تبیین بیانیه گام دوم انقلاب است که با هدف هدایت اراده‌ها برای مجاهده و بنیانگذاری تمدن نوین اسلامی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ارائه شده است؛ تمام مسیر بیانیه براساس خطوط هدایتی قرآن و تفسیر عملی و اعتقادی آموزه‌های قرآنی است و ما در سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و خبرگزاری در این مسیر حرکت می‌کنیم.
در حوزه تبلیغ و ترویج نیز خط‌مشی‌گذاری برای ترویج مفاهیم قرآن کریم در قالب آثار هنری، ترویج سبک زندگی مبتنی بر ارزش‌های قرآنی، شبکه‌سازی فعالان قرآنی در دانشگاه‌ها در حال انجام است، که یکی از اقدامات‌مستمر و فاخر تربیت دانشجویان برای معلمی قرآن و ترویج مفاهیم قرآنی در دانشگاه‌هاست که از سوی مرکز دانشجو معلم قرآن انجام می‌شود. در این موضوع دانشجویان به صورت داوطلبانه معلم قرآن می‌شوند و بعد از کسب مهارت و توانمندسازی و دریافت گواهینامه در دانشگاه‌ها شروع به آموزش و ترویج قرآن می‌کنند؛ حدوداً سالی ۳۰۰ نفر به این مجموعه‌ها اضافه می‌شوند.
در کنار این فعالیت‌ها، مسابقات بین‌المللی قرآنی دانشجویان مسلمان را نیز بر عهده داریم که امسال به دلیل شیوع کرونا آن را برگزار نکردیم. شش دوره از این مسابقات بین‌المللی را به‌صورت فاخر و در تراز رویدادهای نظام اسلامی برگزار کرده‌ایم؛ کار دیگر شاخص ما مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم است که انشاءالله با برنامه‌ریزی صورت گرفته به راه‌اندازی پژوهشکده مطالعات میان رشته ای قرآن کریم منجر خواهد شد.
انتهای پیام
