هدف غرب از جنسیت‌زدایی رشد اقتصادی است

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی کریمی، عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی و تمدنی و پژوهشگر عدالت جنسیتی، چهارم خردادماه در نشت علمی «رابطه عدالت و برابری در عدالت جنسی»، گفت: خداوند در برخی آیات فرموده است که ما زن و مرد را یکسان آفریدیم و گرامی‌ترین شما در نزد خداوند با تقواترین شماست و در برخی آیات دیگر، تمایز و تفاوت را مورد تاکید قرار داده یعنی فرموده که حسادت به چیزی که خداوند به دیگران از فضل خود داده نداشته باشید و به هر چه نصیب شما هست راضی باشید.

وی با بیان اینکه مغالطه‌ای در دنیای مدرن شکل گرفته و آن فروکاهش عدالت به تساوی است که سبب شده تا حقوق زنان تضییع شود، افزود: در حوزه تساوی و عدالت با سه چیز روبرو هستیم؛ عدالت در چه چیز، عدالت میان چه کسانی و عدالت از طرف چه کسی که نهاد حکمرانی را شامل است. در مفهوم مدرن عمدتا بر برابری جنسیتی تاکید شده است و در ایران معاصر هم تصور غلطی از برابری در دنیای غرب در حال رواج است.

ثروت 4 میلیارد انسان در دست 26 نفر

کریمی با بیان اینکه ثروت 26 نفر در دنیا معادل ثروت نزدیک به نیمی از مردم جهان یعنی 4 میلیارد نفر است، گفت: 80 درصد مردم جهان تنها شش درصد ثروت دنیا را در  دست دارند. 200 سال پیش کشورهای ثروتمند فقط سه برابر کشورهای فقیر ثروت داشتند، 1960، 5 برابر شده و امروزه کشورهای ثروتمند 80 برابر کشورهای فقیر ثروت دارند و اکثر آن در آمریکا و اروپای شمالی است و این ثروت‌ها تبدیل به اطلاعات حوزه دیجیتالی شده است و سیاست‌های اقتصادی جهانی هم این وضع را تشدید می‌کند.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: در ایران هم مشت نمونه خروار است و 50 درصد ثروت در دست تنها ده درصد ثروتمندان است و در سال 1354، ثروتمندان 35 برابر فقرا ثروت داشتند ولی در سال 1398 به ده برابر رسیده است. در بحث نابرابری جنسیتی هم دو جنس زن و مرد به لحاظ کارکردی با هم تمایز دارند و با وجود اصل تمایز، برخی نابرابر‌ی‌ها هم ایجاد می‌شود مثلا فرزندآوری از سوی زنان سبب می‌شود تا در اشتغال و درآمد توزیع نابرابری فرصت ایجاد شود. دولت ژاپن برای کاهش نابرابری این سیاست را پیاده کرده که در مکان‌های فقیرنشین کلاس‌ها را کوچک کرده تا عدالت آموزشی بیشتری رعایت شود.

وی افزود: در جایی که رسالت تربیت نسل آینده بر دوش بانوان گذاشته شد اقتصاء دارد که فرصت‌هایی مانند بیمه و اشتغال در اختیار خانمها قرار بگیرد تا این مسئله جبران شود. یا اگر خانمی خانه‌دار است باید جایگاه شغلی برای او در نظر گرفته شود. ما نباید توقع داشته باشیم که یک زن این رسالت سخت را بر عهده بگیرد و در عین حال هیچ امتیازی هم نداشته باشد و بیمه و درآمدی هم به او تعلق نگیرد. در بیمه مصوب است که هر فرد فلان مبلغ بیاورد و بیمه شود ولی خانم خانه‌دار درآمدی ندارد که سرانه بیمه را بپردازد لذا در اینجا نابرابری رخ داده است. چندسال است که بیمه برای خانه‌داری در مجلس طرح می‌شود ولی هنوز سرانجامی نیافته است.

کریمی اضافه کرد: بعد دیگر عدالت، استحقاق است یعنی هر کسی باید به آنچه استحقاق دارد برسد؛ براساس آمار، در سال 1997، نرخ مشارکت اقتصادی مردان بیش از 53 و نرخ مشارکت اقتصادی بانوان 16 درصد بوده ولی در کشورهای توسعه‌یافته 62 درصد برای مردان و 58 درصد برای زنان است.

دنیای غرب زن را عنصر اقتصادی می‌بیند

عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی و تمدنی تصریح کرد: عوامل افرایش مشارکت اقتصادی زنان در غرب، به دنبال کاهش فرزندآوری، افزایش سن ازدواج، افزایش نرخ ورود زنان به تحصیلات دانشگاهی و تحولات فرهنگی و اجتماعی بوده است بنابراین ایده بزرگتر کردن اقتصاد با حضور بیشتر بانوان نظر اسلامی و دینی نیست زیرا رابطه مستقیمی بین افزایش اقتصاد با بی توجهی به نهاد خانواده وجود دارد البته در تجربه جهان اسلام، تجربه دیگری داریم؛ حضرت خدیجه(س) و حضرت فاطمه(س) علاوه بر مشارکت اقتصادی التزام به نهاد خانواده هم داشتند.

هدف غرب از عدالت جنسیتی رشد اقتصادی است

این پژوهشگر تصریح کرد: غرب جنسیت‌زدایی می‌کند ولی هدف از آن، رشد اقتصادی است و به مسائل اجتماعی کم توجه است و به همین دلیل درگیر مشکلات جمعیت و ... هستند. الان ما 5 میلیون زن سرپرست خانواده داریم که بیش از 52 درصد آنها فاقد بیمه و مستمری هستند، 38 درصد جزء سه دهک پایین و 19 درصد هم تحت هیچ پوشش حمایتی نیستند. 14 درصد شاغل و 61 درصد خانه‌دار هستند در صورتی که باید هزینه‌های زندگی را تامین کنند بنابراین شاهد فقر زنانه هستیم که تبعات بسیار ناگواری هم دارد. در اینجا باید فرصت شغلی بیشتر و حمایت دقیق‌تری از آنها صورت بگیرد.

وی افزود: ما طبق آمار سال 98، بیش از 24 میلیون خانوار داریم و جمعیت زنان بیش از 39 میلیون نفر و مابقی مردان هستند، برای تحقق عدالت باید تفاوت‌های میان فردی را در نظر بگیریم یعنی اگر محدودیت‌هایی در فرد وجود دارد عدالت اقتضاء دارد تا امکانات بیشتری به آنها بدهیم. همچنین عدم اعتماد به جامعه بانوان و توانایی انها وجود دارد و باید بیشتر روی آن کار شود. پرهیز از اختلاط و اختصاص فرصت‌های شغلی بدون اختلاط برای زنان هم از مصادیق عدالت است.

نابرابری مطلوب را بپذیریم

کریمی بیان کرد: این طور نیست که برابری همیشه پذیرفته شده باشد و  در بسیاری از موارد ما به نابرابری‌ها نیاز داریم و باید به نحو دیگر آن را جبران کنیم. باید پایگاه مردانه و زنانه هر دو به رسمیت شناخته شوند ولی در برخی جوامع پایگاه زنانه به رسمیت شناخته نمی‌شود لذا فلسفه و الهیات و سلامت و پزشکی مردانه می‌شود در صورتی که باید مکمل هم باشند و خدا دو رسالت متوازن و در عین متفاوت برای آنان قرار داده تا جامعه به تکامل برسد.

عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی و تمدنی اظهار کرد: حکمرانی باید به این مسئله توجه و زمینه نابرابر بین دو نهاد زن و مرد و برخی مواقع به نفع زن و در برخی مواقع به نفع مردان ایجاد کند تا مکمل هم باشند؛ البته خود زنان نهادی عدالت‌ساز هستند و در تربیت نسل عدالتخواه در نهاد خانواده می‌توانند نقش‌آفرین باشند، مدافعان حرم و فاتحان خرمشهر در دامان بانوان پرورش یافتند و عنصر اخلاق و عطوفت هم از ظرفیت‌های زنان برای تربیت نسل آینده است.

کریمی با اشاره به دیدگاه‌ها در مورد مسائل آموزشی بانوان، اضافه کرد: سه رویکرد وجود دارد، یکی فمنیستی که هیچ فرقی بین زن و مرد قائل نیست؛ دیگری اینکه زنان به سمت مسائل آموزشی مرتبط بروند و سوم اینکه اصلا بانوان دنبال تحصیل نروند که ما توجه به تفاوت‌ها را عادلانه‌تر می‌دانیم.

وی با اشاره به حوزه سلامت بیان کرد: بیشتر مخترعین و تولیدات دانش‌بنیان دست آقایان است و این کمبود به سلامت بانوان آسیب می‌زند؛ دوسوم جمعیت افراد آلزایمر را زنان تشکیل می‌دهند که سومین بیماری منجر به مرگ در جامعه ماست؛ با نسبت دادن بیماری زنان به استرس و افسردگی از لیست بیماری خارج و لزوم رسیدگی آنان مرتفع می‌شود. علائم بیماری زنان در پزشکی جدی نمی‌گیرد و پزشکی عمدتا مردانه است.

مقلد سازمان‌های جهانی نباشیم

کریمی با بیان اینکه هویت جسمی زن در تفکر غربی مورد توجه و حیث الهی و انسانی او مورد بی توجهی است، اضافه کرد: در اسلام به حیث الهی و انسانی زن توجه می‌شود. در حیث دستمزد هم باز تفاوت‌ها زیاد است و عده‌ای از مردم رعیت عده دیگری از افراد می‌شوند و همین سبب بهره‌کشی بخش ثروتمند از بخش فقیر شود و این مسئله در بین بانوان تشدید می‌شود و به خصوص در مورد زنان سرپرست خانوار با وضع بدتری مواجه هستند و شاهدیم گاهی بانوان با دستمزدهای بسیار پایین در برخی مشاغل مانند فروشندگی و منشی‌گری کار می‌کنند که باعث تعجب است.

وی با تاکید بر اینکه ما نباید از سازمان‌های جهانی تقلید کورکورانه داشته باشیم، گفت: ما باید به عنوان انسان و نه مسلمان نسبت به برخی مسائل حساس باشیم و هر چه آنها گفتند نپذیریم که نمونه بارز آن در بحث سقط جنین است.