ادعای وهابیت درباره حرمت بنای بر قبور، خلاف قرآن و سیره سلف است

به گزارش ایکنا، علی‌اصغر رضوانی، پژوهشگر و نویسنده آثار مذهبی، شامگاه 31 شهریور ماه در نشست علمی «زیارت قبور و بناء بر قبور اهل بیت(ع)» که از سوی مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام خمینی(ره) برگزار شد با اشاره به بحث بنای بر قبور اهل بیت(ع)، گفت: گروه افتای وهابیون اعلام کرده است که بنای بر قبور بدعت منکری است که در آن غلو وجود دارد؛ اینها بدعت را دو جور می‌دانند یعنی بدعت حسنه و منکره و شیعه کلا بدعت را یعنی چیزی که در سنت نبوده و یا برخلاف سنت باشد، حرام می‌دانند.

وی با بیان اینکه وهابیون بنای بر قبور را منکر، غلو و راهی به سوی شرک می‌دانند و معتقدند بر ولی مسلمین واجب است هر بنایی که روی قبور باشد تخریب کند، افزود: از منظر ما بدعت چیزی است که ریشه در آیات و روایات ندارد ولی ما دلیل برای بنای قبور و زیارت می‌آوریم هرچند ممکن است وهابیون آن را قبول نداشته باشند و این موضوع، مسئله‌ای اجتهادی است.

رضوانی افزود: همچنین غلوی را که بیان کرده‌اند، به معنای خروج از حد است و ما ثابت می‌کنیم که بنای بر قبور خروج از حد نیست همچنین اثبات می‌کنیم که بنای بر قبور راهی به شرک هم نیست زیرا شرک، پرستش غیر خدا و تعظیم برای غیر خدا آن هم با نیت استقلال قائل شدن برای آن معبود و موجود مورد پرستش است ولی مقصد ما از بنای بر قبور و زیارت و توسل به ائمه(ع) به هیچ وجه به معنای عبودیت ایشان نیست.

ادعای وهابیت خلاف قرآن است

این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به اینکه ادله ما شامل عام و خاص است، اضافه کرد: خداوند در آیه 32 حج فرموده است: هر کسی شعائر الهی را تعظیم کند نشانه تقوای قلبی اوست. همچنین در آیه دیگر فرموده سعی صفا و مروه و قربانی از شعائر الهی هستند. شعائرالله به معنای دلیل و علامت رسیدن به خداوند است. قرطبی در تفسیر این آیات گفته است که شعائرالله نشانه‌های دین هستند و مثال زده اینکه برخی مناسک حج شعائر شمرده شده نمونه و مثال است. ما هم گنبد و رواق و بارگاه بر قبور اولیای الهی را برای تعظیم شعائر الهی بنا می‎‌کنیم تا مردم با رفتن به آنجا بیشتر یاد خدا بکنند.

وی افزود: عباس محمود عقاد، نویسنده مصری درباره کربلا و حرم مطهر امام حسین(ع) گفته است:  این حرم امام حسین(ع) امروزه حرمی برای عبرت‌آموزی است که زائران برای تذکر به آنجا می‌آیند و غیرمسلمین هم به زیارت این قبر می‌آیند تا مشاهده کنند و اگر بخواهیم حق این گنبد و بارگاه را ادا کنیم سزاوار است اینجا مزاری برای همه آدمیان بشود. برای همه کسانی که برای انسانیت قداست قائل هستند و بهره‌ای از فضیلت دارند. هیچ بقعه‌ای روی زمین نیست که شخصیتی مانند امام حسین(ع) در آن دفن باشد جز کربلا و اینجا بهترین سرزمین و مکان است زیرا کسی دفن شده که جامع همه فضایل و مناقب است.

رضوانی افزود: امام حسین(ع) همه هستی و جان خود را در راه خدا فدا کرد و کسانی که به مقبره مطهر ایشان و مجالس عزا می‌روند و ذکر و نام امام را گرامی می‌دارند پرچم و نشانه‌ای برای یاد خداوند است. امام حسین(ع) پرچمی برای مبارزه با ظالمان و مستکبران و یاد و ذکر خداوند است و هر کسی که با سیره حسین(ع) آشنا می‌شود حماسه حسینی در خون او جوشش می‌کند و به این دلیل هم ما باید حرم ایشان را تعظیم کنیم.

تعظیم قبور ائمه(ع) ابراز مودت است

وی افزود: در آیه 26 شوری هم فرموده است که خداوند اجر رسالت پیامبر(ص) را مودت مردم به اهل بیت(ع) قرار داده و خطاب به پیامبر(ص) فرموده است که هیچ اجری جز این از مردم نخواهد و محبت هم آثاری دارد که نمونه آن گریه در فراق محبوب و شادی در شادی آنها و ناراحتی در ناراحتی‌های آنهاست لذا از مصادیق مهم مودت زنده نگه داشتن یاد و حضور  در مکان دفن و مزار ایشان است. بنابراین محبت با اعمال و رفتار انسان تجلی می‌یابد و یک نمونه آن بنای بر قبور است.

رضوانی افزود: همچنین در اثبات این موضوع می‌توان به آیات 35 تا 37 سوره نور استناد کرد که خدا را نور آسمان‌ها و زمین معرفی کرده و در ادامه دارد «فی بیوت اذن الله ...» یعنی نور خداوند در خانه‌هایی وجود دارد که خداوند اذن داده یاد و نام خدا در آن بالا برود و مردانی هستند که تجارت و بیع آنها را از یاد خدا غافل نکرده است و در این مکانها ذکر و تسبیح خدا می‌گویند. البته قبور عموم بشر مایه عبرت باید باشد ولی قبور اولیاء و بزرگان متفاوت است.

رضوانی اضافه کرد: اگر ادله‌ای هم وجود داشته باشد که قبور عموم مردم را نباید آباد کرد تا مایه عبرت بشود ولی در مورد قبور بزرگان این استثنا وجود دارد زیرا این مکان محلی برای یاد و ذکر و تسبیح خداوند است. از امام باقر(ع) در ذیل آیات سوره نور آمده است که مقصود، از بیوتی که خدا اجازه داده ترفیع شود و بالا برود، بیوت علی(ع) خاندان وی و انبیاء هستند.

بیوت مورد تکریم خدا

وی ادامه داد: سیوطی نقل کرده است که پیامبر(ص) این آیه را قرائت فرمودند، شخصی در مورد این بیوت سؤال کرد و آن حضرت فرمودند بیوت انبیاء است، ابوبکر به پیامبر(ص) هم عرض کرد آیا بیت علی و فاطمه(س) هم از این بیوت هستند و پیامبر(ص) فرمودند آری این بیت از بهترین بیوت است. زمخشری هم گفته است که مراد از ترفیع در آیه مدنظر هم به معنای ظاهری است و هم معنوی که معنای ظاهری ساختن بارگاه و بنا و بالابردن این قبور است و معنای معنوی هم تعظیم آن است.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: همچنین در آیه مربوط به ساختن دیوارهای کعبه توسط ابراهیم و اسماعیل(ع) از واژه رفع استفاده شده است «و اذ یرفع ابراهیم القواعد ...» که به معنای ساخت بنا است. در روایات هم به این مطلب اشاره شده است؛ شیخ طوسی نقل کرده که از امام صادق(ع) پرسیدند که ثواب کسی که به زیارت قبر امیرالمؤمنین(ع) برود و قبر او را آباد کند، چیست و ایشان فرمودند امام حسین(ع) از پدرش از رسول الله نقل فرموده است که پیامبر(ص) فرمودند: به خدا سوگند تو در سرزمین عراق کشته و دفن خواهی شد و ای علی خداوند قبر تو و اولادت را بقعه‌هایی از بقاع بهشت قرار خواهد داد و عرصه‌ای از عرصه‌های بهشت قرار خواهد داد و خدا مقرر کرده که دوستان شما به قبور شما بیایند و قبور شما را آباد کنند و زیاد به زیارت شما می‌آیند و از این راه تقرب به خدا پیدا می‌کنند. اینها به شفاعت مخصوص من می‌رسند و وارد بر حوض کوثر خواهند شد و اینها زائران من در روز قیامت در بهشت هستند و ای علی هر کسی که به زیارت قبر شما بیاید و عهد و پیمانی با ما در این زیارت داشته باشد گویا به سلیمان در ساختن بیت المقدس کمک کرده است و هر کسی به زیارت قبور شما بیاید ثوابش معادل هفتاد حج بعد از حجة الاسلام است، گویا از گناهان بیرون آمده است و وقتی بر می‌گردد مانند کسی است که تازه متولد شده و پاک پاک است.

بنای بر قبور ؛ سیره سلف

نویسنده دانشنامه کلمات امام حسین(ع) تصریح کرد: سیره سلف هم بر بنای بر قبور بوده است و جسد پیامبر(ص) در اتاقی دفن شده که سقف دارد.

رضوانی بیان کرد: از عمر نقل شده که بقعه‌ای روی قبر زینب بنت جحش زد و کسی او را منع نکرد و بلال و سلمان فارسی و ... مزار داشته‌اند، ابن بطوطه گفته است که روی قبر طلحه قبه‌ای وجود داشت. در مورد ابو ایوب انصاری هم گفته شده است که مردم سر قبر او می‌آیند و درخواست شفاعت می‌کنند وقتی قطحی به آنها می‌رسد و در وفیات الاعیان در مورد قبر امام علی(ع) آمده است که مسلمین گنبد و بارگاهی روی قبر ایشان ساخته بودند. ابن بطوطه از علمای اهل سنت هم گفته است که این روضه مقدسه کراماتی داشته است زیرا قبر علی(ع) در آن است.

وی با تاکید بر اینکه ما مقبره اهل بیت(ع) را واسطه فیض  و محلی برای ذکر و یاد خدا می‌دانیم، اضافه کرد: از این رو ساختن بنا بدعت نیست و دلایل آن هم ذکر شده و موارد متعدد بیان شده که خود علمای اهل سنت آن را جزء سیره سلف می‌دانند این در حالی است که وهابیون می‌گویند قبر باید با خاک یکسان شود حتی قبور بزرگان دینی.

برداشت نادرست از یک روایت

وی با بیان اینکه وهابیت به روایتی از پیامبر(ص) استناد می‌کنند، تاکید کرد: در صحیح بخاری روایتی وارد شده که پیامبر(ص) فرمودند مسجدی در مدینه(مسجد النبی) بنا شود، و قبر مشرکین هم تخریب و نبش شود و قبوری که مخروبه هستند با خاک یکسان شوند، وهابیت به این روایت استناد می‌کنند در صورتی که بنده در شرحی بر صحیح نوشته آورده‌ام مراد پیامبر(ص) تخریب مطلق قبور نبوده بلکه به خاطر پستی و بلندی قبور این کار را کرده است.