کتابخوانی؛ هجوم تبلیغاتی یک روزه و فراموشی یک ساله

24 آبان هر سال روز کتاب و کتابخوانی است و همه سازمان‌ها و مراکز مختلف مربوطه فرهنگی بسیج می‌شوند تا مردم را در این روز به اندازه یک سال کتابخوان کنند!

این مشکل نه‌تنها خاص این روز است که در بدنه مدیریتی کل کشور دیده می‌شوند و البته در مراکز فرهنگی مشهودتر و ملموستر است. اینکه نهادهای فرهنگی رویدادمحور شده و صرف انجام وظیفه در مناسبت‌های تقویمی فعال می‌شوند و باقی سال را کجدارمریز طی طریق می‌کنند باعث می‌شود که همین فعالیت‌ها نتیجه عکس داده و مردم را از این همه حجم انبوه تبلیغاتی پیرامون کتاب و کتابخوانی دلزده کند.

مسئله دیگر این است که در کل امر کتابخوانی یک موضوع ترغیبی و تشویقی است که باید از ابزارهای مناسب آن، خاصه رسانه‌های مرتبط استفاده کرد. ازآنجاکه اغلب سازمان‌ها دارای سایت‌های کم مخاطبند بهترین رسانه در این خصوص خبرگزاری‌ها و صدا و سیما هستند که می‌توانند بازوی تبلیغاتی خودجوش این مراکز باشند. با توجه به برنامه‌های موجود تلویزیون در زمینه کتاب و کتابخوانی که یکسویه و سفارشی است و فقط به برخی کتاب‌ها و افراد خاصی در حوزه کتاب توجه دارد باید از سیما دل برید. می‌ماند خبرگزاری‌ها که یکی از آنها اصلاً به نام کتاب است و می‌تواند ظرفیت بسیار خوبی برای تبلیغات باشد که متأسفانه آن هم به صورت جامع به همه کتاب‌ها نمی‌پردازد و البته این کار توان و نیروهای زیادی را می‌طلبد که با توجه به کوچک شدن خبرگزاری از زمان تأسیس نشدنی است.

موضوع مضحکی که این میان دیده می‌شود جابجایی وظایف رسانه و مراکز فرهنگی است. رسانه به‌ذات رویدادمحور است و هر فعالیتی داشته باشد از این موضوع مفری ندارد و مراکز فرهنگی برای سیاستگذاری تولیدات فرهنگی و توجه به نیازهای روز مخاطب تا سیس شده‌اند. با رویکرد فعلی مشاهده می‌کنیم که گویا چند سالی است جای این مراکز با رسانه‌ها عوض شده و رسانه‌ها با تولید یادداشت و مصاحبه سیاستگذار فرهنگی شده و مراکز به اطلاع‌رسانی می‌پردازند!

این‌که برای اعتلای کتابخوانی و وضعیت کتاب برنامه‌ریزی شده و زحمات زیادی در مراکز مختلف کشیده می‌شود قابل چشم‌پوشی نیست و در این زمینه معاونت فرهنگی ارشاد در طول سال فعال است و برنامه‌های مختلفی دارد اما برخی سیاست‌های نامناسبی که به صورت عرف درآمده‌اند و سال‌هاست در ادارات مختلف وجود دارند باعث ایجاد مانع بر سر اجرای تصمیمات می‌شوند. ضمن اینکه نهادهای دیگر روز کتابخوانی را که رد می‌کنند می‌روند تا سال دیگر که نمایش یکروزه خود را اجرا کنند.

در این زمینه نباید از اوضاع اقتصادی مردم و توانایی پایین خرید برای مایحتاج اصلی غافل شد که جایی برای کتاب در سبد خرید نمی‌گذارد و اگر سیاست‌های حمایتی خاصی نظیر آنچه بارها در سینما اتفاق افتاده درباره کتاب هم روی ندهد وضعیت وخیمتر خواهد شد.

عباس کریمی عباسی