صلح امام حسن(ع) ماهیت معاویه را افشا کرد

وجیهه اشرفی، پژوهشگر علوم دینی در گفت‌وگو با ایکنا از سمنان با تسلیت سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) در خصوص سیره اجتماعی و سیاسی این امام همام گفت: وجود مقدس ائمه اطهار(ع) به دنبال موقعیتی بودند تا اهداف الهی در جامعه تحقق یابد؛ این هدف یعنی شکوفایی استعدادها و قابلیت‌هایی که خداوند به انسان عطا فرموده و ولی خدا عهده‌دار این مسئله است تا مردم با این موضوع آشنا شوند. 

وی ادامه داد: زمانی که امام حسن(ع) خلافت را پس از شهادت امیرالمؤمنین علی(ع) بر عهده گرفتند، جامعه اسلامی در وضعیت بسیار پیچیده‌ای قرار داشت که چند عامل کلیدی در این میان نقش داشتند. به‌دلیل تفرقه و سستی در جامعه، روحیه جهادی در بخش قابل توجهی از مردم و سپاهیان از بین رفته بود و بسیاری از یاران ظاهری، به دنبال منافع دنیوی بودند.

اشرفی با اشاره به اینکه معاویه در شام، حکومتی منسجم و ارتشی قدرتمند تشکیل داده بود و سال‌ها برای رسیدن به خلافت تلاش می‌کرد، اظهار کرد: او با وعده‌های دروغین و تطمیع، بسیاری از افراد را به سمت خود جذب کرده بود. 

مدرس حوزه علمیه خواهران شاهرود با بیان اینکه امام حسن(ع) با درک عمیق از اوضاع، زمانی که دیدند ادامه جنگ با معاویه، تنها به تضعیف بیشتر جامعه اسلامی و از بین رفتن اصل دین منجر خواهد شد، صلح را پذیرفتند، افزود: صلح امام حسن(ع) با معاویه، یک تصمیم بسیار دشوار و استراتژیک بود که برای حفظ مصالح عالیه اسلام و مسلمانان اتخاذ شد. این صلح، اگرچه در ظاهر به نفع معاویه بود، اما در بلندمدت به افشای چهره او و زمینه‌سازی برای حرکت‌های بعدی در مسیر حق و عدالت انجامید. 

وی بیان کرد: کرامت و بخشندگی، نحوه معاشرت، و کمک به نیازمندان از درخشان‌ترین ابعاد شخصیتی امام حسن(ع) است و درس‌های بی‌پایانی برای زندگی ما دارد. این امام بزرگوار نه تنها در حوزه سیاست و رهبری، بلکه در تعاملات روزمره با مردم، الگویی بی‌بدیل از اخلاق اسلامی را به نمایش گذاشتند؛ ایشان به‌دلیل بخشندگی بی‌حد و حصرشان، به کریم اهل بیت مشهور بودند.

این پژوهشگر دینی در پاسخ به علت غربت و مظلومیت امام حسن(ع) در طول تاریخ اظهار کرد: ایشان پس از شهادت امیرالمؤمنین علی(ع) با سپاهی مواجه شدند که بخش عظیمی از آن را سست‌عنصران، دنیاطلبان و خوارج تشکیل داده بودند. این افراد، نه تنها با امام همراهی نکردند، بلکه ایشان را تنها گذاشتند و به توطئه دست زدند و حتی در مواردی به ایشان توهین و تعرض کردند. 

وی افزود: خیانت فرماندهان و سران قبایل از دیگر علل این غربت است که بسیاری از فرماندهان که در ظاهر خود را مطیع امام(ع) نشان می‌دادند، از معاویه رشوه گرفته بودند و حاضر به نبرد نبودند. این خیانت‌ها، عملاً راه را برای ادامه مقاومت نظامی مسدود کرده بود.

مدرس حوزه علمیه خواهران شاهرود عدم درک شرایط توسط عموم مردم را از دیگر دلایل غربت امام حسن(ع) برشمرد و گفت: بسیاری از مردم کوفه، عمق توطئه معاویه و اهداف بلندمدت امام حسن(ع) از صلح را درک نکردند. آن‌ها فقط به ظاهر صلح و کناره‌گیری امام(ع) از خلافت نگاه می‌کردند و همین باعث شد ایشان در نگاه بسیاری، مظلوم واقع شوند.

اشرفی با بیان اینکه غربت امام حسن(ع) را می‌توان در تنها ماندن ایشان در برابر دشمن داخلی و خارجی، سستی و خیانت یاران، ترور شخصیتی از سوی دشمن، عدم درک صحیح شرایط توسط بسیاری از مردم، شهادت مظلومانه و نهایتاً غربت مزار شریف ایشان جست‌وجو کرد، یادآور شد: این غربت، نه تنها از عظمت مقام ایشان نمی‌کاهد، بلکه نشان‌دهنده بینش عمیق، صبر بی‌نظیر و فداکاری ایشان برای حفظ اسلام در سخت‌ترین شرایط ممکن است.

اعظم نظری