«خانواده رحمانی، جامعه جهانی»؛ طرحی موفق از بانوی قرآنی/ لزوم اجرای برنامه‌های قرآنی ـ فرهنگی در فردیس
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌‌نهاد: مؤسسه تسنیم امام حسن مجتبی(ع) شهرستان فردیس از جمله مؤسسات قرآنی است که خانواده و تربیت فرزند را در رأس فعالیتهای خود قرار داده و اعتقادش بر این است که خانواده پایه‌گذار زندگی قرآنی ـ دینی در جامعه است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، بیستمین نشست از سلسله نشست‌های با یاوران وحی با معرفی مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت تسنیم امام حسن مجتبی(ع) و با حضور فرحناز زرینفر، مدیر این مرکز قرآنی در استودیو مبین سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار شد.
در ابتدای این نشست، فرحناز زرینفر، مدیر مؤسسه تسنیم امام حسن مجتبی(ع) استان البرز به ارائه فعالیتهای خود و مؤسسه پرداخت و درباره علاقه‌مندی خود به قرآن کریم گفت: بنده فعالیتهای قرآنی خود را از دوران کودکی و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در مسجد ابوذر منطقه 17 تهران آغاز کردم. از همان ابتدا در کنار مادربزرگم به صورت مکتب‌خانه‌ای و به روش بخش‌خوانی به یادگیری قرآن کریم پرداختم. در روش بخش‌خوانی، دروس تجوید، روخوانی و روان‌خوانی، فصیح‌خوانی، صوت، لحن و ترتیل قرآن کریم به صورت مشترک در کنار هم تدریس می‌شد.
مدیر مؤسسه تسنیم امام حسن مجتبی(ع) ادامه داد: ابتدای امر تا سن 7 سالگی مصادف با قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، آموزش قرآن در مساجد و جلسات سنتی از سوره فاتحة‌الکتاب(سوره حمد) آغاز می‌شد و مهارت‌افزایی در زمینه تجوید و ترتیل قرآن کریم تا آن زمان برایم محیا شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به برکت انقلاب، دوره‌های آموزشی در جامعة‌القرآن کرج به صورت تخصصی و زیر نظر اساتید مجرب فراگرفته شد.
وی بیان کرد: در سال 1388، در اولین مرحله فاز رسمی کردن فعالیتهای خود، مجوزی از سوی وزارت تعاون تحت عنوان «شرکت تعاونی خدمات فرهنگی بانوان؛ فرهنگسرای علمی ـ قرآنی تسنیم » اخذ و به‌عنوان فرهنگسرای غیردولتی ثبت انجام شد و سپس از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوزی به نام مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت تسنیم امام حسن مجتبی(ع) کسب شد.
زرینفر درباره نامگذاری مؤسسه و انتخاب نام برای این مرکز اظهار کرد: بنده معتقد هستم که یقیناً پرچم‌دار قرآن و عترت در ایران، قرآن و اهل بیت(ع) هستند. همه کارهای مؤسسه قرآنی تسنیم بدون شک با توسل و توکل به اهل بیت(ع) پیش می‌رود و بدون توسل به ائمه(ع) قدم از قدم بر‌نمی‌داریم. بنده نیز برای انتخاب نام مؤسسه در ابتدا خدمت به قرآن و عشق به کلام‌الله در قلبم بود، در همین راستا چون با صدای استاد پرهیزگار، قرآن را تا چند جزء حفظ کرده بودم، شب در خواب آیه 27 و 28 سوره مطففین(خِتَامُهُ مِسْكٌ وَفِي ذَلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ وَ مِزَاجُهُ مِن تَسْنِيمٍ) را همچون نجوا شنیدم که همان شد تا با الهام گرفتن از این آیه نام «تسنیم» را برای مؤسسه برگزینم.
وی درباره نیازسنجی مخاطب برای برپایی فضای فرهنگی اظهار کرد: در آن زمان پس از پایان دوره‌های آموزشی، مدارکی به قرآن‌آموزان اعطا نمی‌شد که بنده تصمیم گرفتم که در فضای قرآنی و فعالیتهای اجتماعی در تأثیر‌گذاری بر خانواده نقشی داشته باشم و از داشته‌های قرآنی خود به دیگران نیز آموزش دهم که بر این اساس تصمیم گرفته شد بر اساس جغرافیای فردیس، فعالیتهای 61 فرقه ضاله در آن منطقه، مخاطب‌شناسی و نیازسنجی مقدماتی برای ایجاد فضای فرهنگی به صورت اصولی و زیربنایی انجام شود.
بانوی قرآنی شهرستان فردیس بیان کرد: با توجه به فعالیتهای برجسته و مورد تأیید مؤسسات، مساجد و امور فرهنگی، که جای تشکر دارد، البته برخی از برنامه‌های اصولی و فرهنگی زیربنایی نادیده گرفته شده است که بنده به عنوان یک محقق و با 30 سال تجربه پژوهشی، قدمی در این راستا برداشته و در زمینه‌های فکری روحی و مزاجی از دیدگاه قرآن کریم تاکنون تحقیقاتی انجام شده است که نتیجه آن، تدوین طرح «خانواده رحمانی» است.
این کارشناس قرآنی اظهار کرد: تأسیس فرهنگسرای علمی و قرآنی تسنیم از دیگر برنامه‌های بنده بود تا در کنار دیگر فعالیتهای قرآنی خود به آن نیز بپردازم، فرهنگسرایی که ما راه‌اندازی کردیم به‌عنوان اولین فرهنگسرای غیردولتی در سطح کشور است و با توجه به مباحث زیادی که در حوزه فرهنگ شاهد هستیم و متأسفانه می‌بینیم که مسائل فرهنگی در سبد کالای مردمک جایگاهی ندارد، آمده‌ایم بر اساس نیزسنجی و مخاطب‌شناسی که داشتیم، فضای قرآنی ـ فرهنگی را ایجاد کردیم.
وی به یکی از طرح‌های مؤسسه اشاره و بیان کرد: در این راستا طرح که با تأسی از بانو حضرت زینب(س) است به صورت «خانواده رحمانی در جامعه جهانی» در قالب یک قطار سریع‌السیر بهشتی «تسنیم» با 9 واگن از طفل شیرخوار تا کهنسال، نوشته و تدوین شد و در ادامه این طرح را سرلوحه تمامی فعالیتهای خود در مؤسسه قرار دادیم. برای انتخاب هر واگن، بر اساس نیازسنجی و برنامه‌ریزی، بحران‌های سنی افراد در مراحل مختلف زندگی مورد تحقیق قرار گرفت و با توجه به آیات قرآن کریم و فرمایشات ائمه اطهار(ع)، زندگی افراد شاخص بررسی و این قطار راه‌اندازی شد.
زرینفر به لزوم اجرای این طرح تأکید و اظهار کرد: با توجه به اینکه کشور ایران به‌عنوان پرچم‌دار فرهنگ، تمدن از سالیان قبل بوده است و بر روی اصول و بن‌مایه‌های اسلام تأکید داشته است، اجرای این طرح در جامعه به عنوان یک لزوم و زیر‌بنا برای تربیت خردسالان به عنوان نسل آینده احساس شد.
مدیر مؤسسه تسنیم امام حسن مجتبی(ع) در تشریح جزئیات این طرح بیان کرد: به منظور ارائه طرح با شعار «خانواده رحمانی» در یک جامعه جهانی، به طبع نیاز است که بر روی کودکان در مقاطع مختلف اعم از مهد، پیش‌دبستانی، دانش‌آموز و ... به صورت مجزا برنامه‌ریزی انجام شود. بر این اساس واگن یک به نام شیرخوارگاه، واگن دو با عنوان مهد کودک، واگن سه پیش‌دبستانی، واگن چهار نوجوانان، واگن پنج به نام بانوان(مرکز خانواده – مادر)، واگن شش قرآن و عترت(س)، واگن هفت فرهنگ و هنر، واگن هشت مشاوره و واگن آخر خادمان بهشتی تسنیم است که با نظم اداری و عشق الهی تهیه شده است. تمامی نام‌‌هایی که برای این واگن‌ها در نظر گرفته شده است، برگرفته از واژه‌های قرآنی است.
این طرح از آغاز تاکنون(10 سال اجرایی) بر روی 500 خانواده به طور حضوری در حال اجرا است و به صورت غیر‌مستقم نیز یک هزار خانواده از این طرح بهره‌مند می‌شوند. اما به‌دلیل هزینه‌های سنگین مسائل فرهنگی فضای کوچکی داریم اما فعالیت‌ها تعطیل نشده است و در منازل این طرح‌ها در حال اجرا است.
وی به دیگر طرح‌های مجموعه اشاره و عنوان کرد: مؤسسه قرآنی تسنیم در حال حاضر چند طرح را در حال اجرا دارد که می‌توان به نور معنوی تسنیم، اقتصاد معنوی تسنیم(کسب و کار برگرفته از آیات قرآن)، طب معنوی تسنیم، برپایی نمایشگاه معنوی تسنیم، علم معنوی تسنیم، حمایت معنوی تسنیم اشاره کرد. آموزش تحکیم بنیان خانواده، کار‌آفرینی و اشتغال‌زایی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی در جهت سلامتی فکر، برگزاری کارگاه‌های تخصصی قرآن کریم در همه رشته‌ها و شرکت در مسابقات کشوری، برگزاری کارگاه‌های تخصصی فرهنگی، هنری و غیره از دیگر برنامه‌های در حال اجرا از سوی این مؤسسه است.
این حافظ قرآن کریم در ادامه این نشست درباره تخصصی شدن مؤسسات قرآنی در یک یا چند رشته افزود: بنده معتقدم که دوره‌های عمومی به صورت کاربردی و عملی می‌تواند زمینه‌ای برای ارتقاء سطوح قرآنی و راه‌یابی به مرحله تخصصی باشد. پس نیاز است که مخاطبان از روخوانی، روان‌خوانی، تجوید و غیره آغاز کرده و به صورت کاربردی بتوانند در کنار دروس تخصصی به آموزش مشغول باشند.
وی در پاسخ به این سؤال که به نظر شما باید اتکای مؤسسات قرانی بیشتر به کمک‌های مردمی باشد یا دولتی؟ گفت: هیچ کدام. قرآن در اصل ثقل اکبر است اما در جامعه حاضر به ثقل اصغر تبدبل شده است و کمک‌های مردمی بیشتر برای هیئت مذهبی و مراسم‌هایی از جمله فاطمیه صرف می‌شود و برای قرآن کمک کم است. دولت هم باید در جایگاه خود برای قرآن بودجه مشخصی در نظر گیرد که متأسفانه این چنین نیست.
کارآفرین برتر شهرستان فردیس از افتخارات کسب شده خود می‌گوید: دریافت گواهینامه مدیریت فعالیتهای قرآنی ـ فرهنگی از اتحادیه تشکل‌های قرآنی، گواهینامه متربی طرح آسمانی «رحمت» از دفتر ریاست جمهوری، گواهینامه قرآن‌پژوهی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گواهینامه کارآفرین برتر و غیره و همچنین دریافت تقدیرنامه برای کسب موفقیت در دوره آموزشی رحمت، کسب تقدیرنامه برای شرکت در دومین دوره مسابقات سراسری قرآن و عترت و ...از جمله افتخاراتی است که تاکنون کسب شده است.
مدیر مؤسسه تسنیم امام حسن مجتبی(ع) ادامه داد: طبق جدول‌بندی که در نظام جمهوری اسلامی ایران برای مؤسسات قرآنی تدوین شده است، در برخی از موارد نیاز است که بازنگری بر قوانین صورت گیرد زیرا قرآن در نهادها و سازمان‌های مختلف مهجور و مظلوم اقع شده است و همچنین در فضای زندگی و سبد کالای مردم قرآن تعریف نشده است که لازم است در این زمینه به‌ویژه در استان البرز به عنوان ایران کوچک و مخصوصا در منطقه فردیس نیازسنجی انجام شود.
زرینفر افزود: بر این اساس، مؤسسات قرآنی موظف هستند که در آسیب‌شناسی و دشمن‌شناسی وارد شده و با بررسی و تحقیق بر جذب مخاطبان به اسلام و قرآن برنامه و طرح‌هایی را ارائه بدهند و به صورت یک بسیج ملی پا عرصه گذارند و زیر‌بنای آسیب‌ها را بررسی کنند و ما به‌عنوان تریبون انبیاء پس از 1400 سال، لازم است که اتحاد و انسجام بدون جبهه‌گیری و منیت صورت گیرد.
وی به لزوم تشکیل اتاق فکر قرآنی تأکید و اظهار کرد: باید به منظور گسترش فعالیتهای قرآنی، مدیران و مسئولان، خبرنگاران قرآنی و همه فعالان در حوزه قرآن و عترت گردهم آمده و با ارائه طرح و برنامه و تشکیل اتاق فکر در این زمینه قدم‌هایی بردارند. این مؤسسه یک تنه رو به جلو رفته است و در این مسیر با بی‌مهری نهادها همراه بوده است اما الحمدالله قرآن و عترت به‌ویژه آقا حضرت ابوالفضل(ع) کمک کرده است زیرا پرچم قرآن و فرهنگ و علمدار قرآن ایشان است که مؤسسه نیز نام تیم تحقیقاتی خود را «قطیع الکفین» نامگذاری کرده است.
مدیر مؤسسه تسنیم امام حسن مجبتی(ع) بیان کرد: بنده در مرحله‌ای از فعالیتهای خود در بخش مشاور امور بانوان در زندان‌ها انجام وظیفه کرد‌ه‌ام که «کمپ سفید بانوان» تجربه‌ای خوبی در زندگی بنده بود. قرآن را در زندان‌ها به طور کاربردی ترویج داده به نوعی که نتایجی از این آموزش‌ها به روشنی مشخص بود. بنده علاقه‌ای خاص به حفظ قرآن کریم و تفسیر داشته اما کاربردی کردن آیات قرآن در زندگی مردم قشنگ‌تر است که البته به مرور حفظ قرآن کریم نیز به دنبال آموزش‌های سطح یک و دو قرآن کریم صورت می‌گیرد.
زرینفر به مشکلات پیش روزی مؤسسات و خانه‌های قرآنی اشاره و اظهار کرد: یکی از مشکلات مؤسسات این است که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی چارتی تعریف نشده است که به منظور بررسی و ارزیابی فعالیتهای مؤسسات و مراکز قرآنی از آنها گزارش کار درخواست شود و هر چند ماه یکبار از این مراکز بازدید صورت گیرد تا مؤسسات نیز با قوت قلب در این راه محکمتر حرکت کنند. نبود حمایت‌های مالیاتی، اجاره‌‌نشینی، هزینه‌های مکان و غیره از دیگر مشکلات است.
وی درخصوص همکاری این مرکز با دیگر مؤسسات بیان کرد: متأسفانه در منطقه‌ای که ما فعالیت می‌کنیم همکاری خوبی بین مؤسسات و خانه‌های قرآنی دیده نمی‌شود. متأسفانه برخی از مدیران این مؤسسات به دلیل منیتی که دارند در برپایی و اجرای طرح‌های مشترک همفکری نمی‌کنند. مؤسسه تسنیم به منظور همکاری با مؤسسات دیگر در اجرای طرح‌ها فراخوان اعلام کرده است اما همکاری و استقبال نشد. نیاز به یک هماهنگ‌سازی با مسئولان قرآنی است.
مدیر مؤسسه تسنیم امام حسن مجتبی(ع) با اشاره به طرح‌های این مؤسسه اظهار کرد: اگر طرح‌های مؤسسه تسنیم در ایران اجرایی شود، بیمارستان، زندان، دادگستری‌ها و ... همگی تبدیل به فرهنگسرا می‌شود. البته برای ارائه کردن این طرح‌ها بسیار سعی شده است اما گوش شنوایی برای اجرا در وسعت بیشتر وجود ندارد و فعالیتهای قرآنی به صورت پراکنده در حال انجام است.
زرینفر درباره نیاز به افزایش و رشد مؤسسات قرآنی پس از انقلاب اسلامی عنوان کرد: به نظر بنده، پیشرفت سطحی و آمار و ارقام ما نسبت به پیش از انقلاب اسلامی بیشتر شد و مردم با قرآن کریم آشنایی بیشتری پیدا کردند که همه این‌ها از خیرات و برکات انقلاب اسلامی است. اما متأسفانه مشکل اصلی این است که چند ارگان و نهاد دولتی این حوزه را اداره می‌کنند و قرآن از زمانی که وارد مراحل اداری شد، بسیار مهجور باقی ماند. قرآن به عنوان نسخه‌ای است که به دست ما رسیده است. قرآن برای عمل است و نه تنها خواندن. در جهت ترویج فرهنگ قرآن کریم، نیاز به یک انسجام در دولت و ملت وجود دارد.
وی در پایان در قالب خواسته از مسئولان بیان کرد: از مسئولان خواهشمندم با توجه به اینکه استان البرز و بالاخص شهرستان فردیس دچار مشکلات عدیده‌ای در زمینه فرهنگی است، توجه ویژ‌ه‌ای داشته باشند و برنامه‌های قرآنی ـ فرهنگی متنوعی را برای این منطقه در نظر بگیرند.
گزارش تصویری این خبر را اینجا ببینید.
سمیه عیادی
