مردم را به بهانه انذار از رحمت الهی ناامید نکنیم

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، مدیر حوزه خواهران، امروز، دوم اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه فرقان به آیه 21 «وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَى رَبَّنَا لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا» اشاره کرد و گفت: در مجموع آیات قرآن کسانی که امید به لقاء خدا دارند در برابر کسانی معرفی شده‌اند که امیدی به لقاء ندارند؛ ولی منظور و مراد از داشتن لقاء چیست؟

وی افزود: گاهی کسی کافر است و به طور کلی منکر خدا و لقاء الهی است، ولی کسی ممکن است ربوبیت را پذیرفته باشد، ولی به علت شرک و عقاید و رفتارهای نادرست و باطل امیدی به لقاء نداشته باشد، همان طور که مشرکان ربوبیت را قبول داشتند، ولی در عین حال بت‌ها را مؤثر در عالم می‌دانستند به همین دلیل قرآن در اینجا بر روی لقاء رب تأکید کرده است.

بهجت‌پور تصریح کرد: هر جا در قرآن واژه «رب» به کار رفته باشد منظور صاحب اختیاری است که مدبر امور است؛ مثلاً در آیه شریفه «فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ» یا در آیه 24 اسراء «وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا»؛ مشرکین هم اساساً خدا را در ربوبیت کنار نمی‌گذاشتند، ولی برای پدیده‌های مختلف ارباب مختلفی تراشیده بودند و برای آنان در تدبیر امورشان نقش قائل بودند.

کبر ورزیدن بر اثر نومیدی از لقاء الهی

صاحب تفسیر همگام با وحی بیان کرد: در این آیه خداوند فرموده می‌خواهم نکته‌ای روانشناسانه را بگویم؛ اینکه انسان گاهی می‌بیند در ملاقات با خالق و خدای خود نه تنها چیزی به دست نخواهد آورد، بلکه نتیجه آن عذاب هم خواهد بود، فرموده کسانی که این طور باشند و امیدی به لقاء ندارند می‌گویند که چرا خدا مستقیماً به واسطه ملک به ما سخن نمی‌گوید؟ چرا باید به پیامبر(ص)، فرشته نازل شود و بعد او به ما پیام دهد؟

بهجت‌پور با بیان اینکه برخی افراد می‌گویند که آب از سر ما گذشته و آخرت را نداریم، تصریح کرد: انسانی که در موضع حقارت است، از نظر روانشناختی طلب کبر و بزرگی می‌کند و می‌خواهد خود را بزرگ جلوه بدهد؛ لذا می‌گوید: من چه چیزی از پیامبر کمتر ندارم؛ حتی انتظاراتی دارد که پیامبر هم ندارد؛ انسانی که ماده‌زده است تصور می‌کند ربّ و خدا تجسم مادی دارد، بنابراین می‌گوید که خدا خودش باید با من حرف بزند.

وی افزود: نتیجه روان‌شناختی انسان‌هایی که در زندگی امید به لقای الهی ندارند بهانه‌تراشی از جنس استکبار است، لذا فرمود: «لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا»؛ قرآن فرموده که اینها سرکشی بزرگی کردند؛ بنابراین مراقب باشیم افراد گرفتار نومیدی از درگاه خداوند نشوند. از مضامین قرآن استفاده می‌شود که هیچگاه نومیدی از خدا را به مخاطب القاء نکنید؛ هشدار داده و سرزنش بکنید ولی نومیدی ایجاد نشود؛ اگر فرد بگوید بین من و خدا درست‌شدنی نیست آغاز سقوط شدید انسان است.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: فرد قبرکنی که قبر زن جوانی را نبش کرده بود، خدمت پیامبر(ص) آمد تا توبه کند؛ به پیامبر(ص) عرض کرد که گناه من خیلی بزرگ است؛ هرقدر گفت گناهم بزرگ است، پیامبر(ص) فرمود که خدا از تو و گناهت خیلی بزرگتر است؛ یعنی اجازه نمی‌دهند که مردم گرفتار نومیدی شوند. حتی امام سجاد(ع) به یزید توصیه توبه کرد، گرچه فرمودند او هرگز به توبه موفق نخواهد شد. اگر در مواجهه حر با امام حسین(ع) حضرت می‌فرمود: «برو نمی‌خواهم تو را ببینم چون تو باعث فاجعه عاشورا شدی» چه سرنوشتی رخ می‌داد؟ آیا امروز حرّ الگوی آزادگان بود؟

نومیدی در بخشش گناه ایجاد نکنیم

وی تاکید کرد: کسانی که منبر و قلم و تریبون دارند به خاطر هشدار و انذار کار را تا جایی بالا نبرند که نومیدی در افراد ایجاد شود؛ مثلاً برخی با استناد به حدیث معراج می‌گویند زنانی که چند تار مویشان در دنیا بیرون بوده در آخرت با همان تارها در جهنم آویزان می‌کنند؛ بدحجابی گناه دارد، ولی ممکن است همین افراد توبه کنند و برگردند؛ لذا نباید برای انداز کاملاً آنان را نومید کنیم.

بهجت‌پور اضافه کرد: خدای بزرگ که اصلا گناهان کوچک را به روی ما نمی‌آورد و گناهان بزرگ را که بر اثر طوفان شهوت و غضب پیش می‌آید بر ما خرده نمی‌گیرد، بخشنده‌تر از اینهاست. در تعبیر «الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ» یعنی کسانی که از گناهان زشت و بزرگ فاصله بگیرند مگر اینکه لغزشی در آنها صورت گرفته باشد؛ ممکن است کسی قاتل است و مرتکب گناه شده و البته باید مجازات شود و به دار برود، ولی اگر توبه کرد خدا او را از صحنه نجات محو نمی‌کند. چیزی که متأسفانه گاهی مربیان خام، جوانی را به خاطر ارتکاب یک گناه از جلسه بیرون انداخته‌اند و آن فرد کمونیست شده است؛ یعنی بچه مسجدی به خاطر خطایی کوچک عیاش و منحرف می‌شود.