برای توبه از گناه عجله کنیم

محمدجواد توکلی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی مشهد، شامگاه، پنجم اردیبهشت‌ماه در نشست مجازی تفسیر قرآن ویژه ماه مبارک رمضان، بیان کرد: راهبرد شیطان، مانع ایجاد کردن بر سر راه توبه انسان است.

وی افزود: شیطان اجازه نمی‌دهد که انسان راه خود را برود، برای نمونه وقتی کسی سرراه انسان قرار می‌گیرد که از نظر داشتن گناه مشابه و چه بسا بدتر از اوست و زندگی خوبی دارد، باعث تساهل انسان در مسیر توبه می‌شود و این خود یک دام شیطانی است.

توکلی ادامه داد: برای هر گناهی توبه خاصی وجود دارد، اما به طور کلی انسان باید با خدای خود عهد کند که گناهی مرتکب نشود، یکی از مواردی که در قرآن مورد تاکید قرآن گرفته عدم پذیرش و بی‌معنا بودن توبه هنگام مشاهده کردن آثار مرگ است.

وی تصریح کرد: گناه کردن یک جهالت است، چرا که انسان دانا گناه نمی‌کند، البته اعمال زشت انسان اگر با انگیزه عناد و دشمنی با خدا باشد دیگر جهالت نیست، جهل به گناه زمانی است که آتش شهوت، غضب و هوا و هوس انسان را به سمت گناه می‌کشد و او تصور می‌کند گناه به نفع انسان است، مثلاً انسان گمان می‌کند با کلاهبردای از دیگران دنیای او تأمین می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی مشهد با بیان اینکه آتش هوا و هوس در انسان جوان حرارت بیشتری دارد، گفت: زمانی که انسان طینت ناپاکی پیدا کند تا وقتی زنده باشد، اثر بد گناه او ادامه دارد مگر اینکه خدا به او توفیق توبه بدهد، در غیر این صورت به سلامت روحی و روانی او آسیب می‌رسد.

توکلی اضافه کرد: عدم پذیرش توبه کافران در آخرین لحظات زندگی از دیگر مواردی است که قرآن به آن اشاره دارد، گاهی ممکن است فرصت توبه پیش نیاید، انسان برای توبه باید عجله کند، وقت توبه بلافاصله بعد از ارتکاب گناه است.

وی با اشاره به اینکه خودکشی گناهی است که توبه ندارد چون فرصت توبه برای آن وجود ندارد، بیان کرد: اگر می‌خواهیم توبه ما دوام داشته باشد، شرطش آن است که فوری توبه کنیم، توبه یک واجب شرعی فوری است که شاید مثل دیگر واجبات مورد توجه نباشد اما وجوب آن مثل سایر اعمال عبادی است؛ چیزی که باعث تأخیر در توبه می‌شود از همان دام‌های شیطانی در این مسیر است.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی مشهد با اشاره به عبارت قرآنی «ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَريبٍ» اظهار کرد: اگر انسان توبه را انجام ندهد تا زمانی که علائم مرگ بر او ظاهر نشده باید این واجب را به جا آورد، مهم این است که انسان در شرایطی که امکان گناه دارد، توبه کند در این حالت اطاعت از خدا معنا پیدا می‌کند.

توکلی با اشاره به دعای 45 صحیفه سجادیه افزود: بحث توبه در دعای وداع با ماه مبارک رمضان از سوی امام سجاد(ع) مطرح می‌شود، حضرت سجاد(ع) فرمود «أَنْتَ الَّذِي فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ، وَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ، وَ جَعَلْتَ عَلَى ذَلِكَ الْبَابِ دَلِيلًا مِنْ وَحْيِكَ لِئَلَّا يَضِلُّوا عَنْهُ، فَقُلْتَ تَبَارَكَ اسْمُكَ» تو خدایی هستی که دری به نام توبه برای بندگان خود بازگذاشتی و برای آن راهنما قرار دادی.

وی تصریح کرد: قرآن و پیامبران راهنمایان مسیر الهی هستند، خداوند به بندگان خود می‌گوید که اگر از این طریق توبه کنید، توبه شما نصوح و خالص خواهد بود، اولیای الهی نوری هدایتگر دارند، توبه تفضل خاص الهی است که شامل حال گناهکاران می‌شود تا آنان پاک شوند.