به گزارش ایکنا؛ دولت جو بایدن در شرایطی در حال پایان سال دوم ریاست جمهوری خود است که با چالشهای بینالمللی مهمی در خاورمیانه و سایر نقاط جهان روبه رو است. وضعیت خاورمیانه به عنوان یک منطقه مهم در مناسبات بینالملل همواره برای دولتهای آمریکا از اهمیت خاصی برخوردار بوده و مسائلی مانند مسئله فلسطین یکی از اولویتهای این دولتها در سیاست خارجی خود بوده است.
با وجود اینکه جنگ در اوکراین، باعث تغییر برخی از اولویتهای واشنگتن در سیاست خارجی خود بوده اما خاورمیانه همچنان به عنوان منطقهای مهم در مناسبات بینالمللی قدرتهای بزرگ جهانی از جمله آمریکا مطرح است.
پروفسور کریستوفر جی. فتوایس (Christopher J. Fettweis) کارشناس علوم سیاسی آمریکایی و استاد علوم سیاسی در دانشگاه تولین (Tulane University) در نیواورلان است. وی به دلیل تخصصش در حوزه روابط خارجی آمریکا شناخته شده و کتابها و مقالات بسیاری در مورد سیاست خارجی آمریکا به رشته تحریر در آورده که از جمله آنها میتوان به «آسیب شناسی قدرت: ترس، افتخار، شکوه و غرور در سیاست خارجی ایالات متحده» (The Pathologies of Power: Fear, Honor, Glory and Hubris in U.S. Foreign Policy) در سال 2013 اشاره کرد. وی در گفتوگو با ایکنا از سیاست خارجی دولت جو بایدن در خاورمیانه سخن گفت که در ادامه میآید:
ایکنا ـ تقریبا دو سال از انتخاب جو بایدن به عنوان رئیسجمهور آمریکا میگذرد. به نظر شما بزرگترین چالشهای سیاست خارجی بایدن چه بوده است؟
با حمله روسیه به اوکراین، همه چالشهای سیاست خارجی رئیس جمهور بایدن در درجه دوم از نظر اهمیت قرار گرفت. احتمال گسترش آن مناقشه(به سایر نقاط جهان)، حداقل در کوتاه مدت، بزرگترین مسئله جهان امروز است. در درازمدت، برجام ممکن است مهمتر باشد، اما در حال حاضر تهاجم پوتین (به اوکراین) بزرگترین چالش است.
ایکنا ـ خاورمیانه همواره برای سیاست خارجی دولتهای آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. به نظر شما سیاستهای بایدن در خاورمیانه به خصوص در افغانستان چگونه بوده است؟
من از نوع خروج آمریکا از افغانستان ناامید شدم، اما این سیاست درستی بود. بیشترین تقصیر بر گردن دولت فوقالعاده فاسد و بی کفایت افغانستان در کابل بود. ایالات متحده در تلاش برای ایجاد یک کشور منسجم در افغانستان، جانهای بسیاری را گرفت و میلیاردها دلار را هدر داد.
ایکنا ـ برخی استدلال میکنند که خروج آمریکا از افغانستان و ظهور مجدد طالبان، هدر دادن هزینههای جنگ با طالبان در دو دهه گذشته است و عرصه سیاسی افغانستان را به رقبای آمریکا در منطقه مانند روسیه و پاکستان واگذار کرده است. تا چه حد با این موضوع موافقید؟
من فکر نمیکنم مهم باشد که چه کسی در افغانستان تأثیرگذار است. اگر روسها میخواهند در آنجا نفوذ کنند، بگذارید تلاش خود را انجام دهند.
ایکنا ـ در روزهای اخیر شاهد افزایش تنش در اراضی اشغالی فلسطین بین فلسطینیها و اسرائیل بودهایم. به نظر شما چرا هیچ یک از دولتهای جمهوریخواه و دموکرات در ایالات متحده در حل مسئله فلسطین موفق نبودهاند؟
این یک درگیری غیرقابل حل است. ایالات متحده نفوذ محدودی بر اسرائیلیها دارد - چهار رئیس جمهور قبل از ترامپ از اسرائیلیها خواسته بودند که گسترش شهرک سازی در کرانه باختری را ادامه ندهند و همه این درخواستها نادیده گرفته شدند. من نگران این هستم که هیچ راه حلی برای پایان این درگیری در طول زندگی ما وجود نداشته باشد. هر دو طرف در اواخر دهه 1990 شانس خود را (برای پایان مناقشه) داشتند و آن را از بین بردند. فلسطینیها به زندگی در شرایط ناعادلانه خود ادامه خواهند داد و اسرائیلیها نیز هرگز در آرامش نخواهند بود.
ایکنا ـ برخی معتقدند طرح دو کشوری برای حل مسئله فلسطین به دلیل شهرک سازیها و سیاستهای اسرائیل شکست خورده است. این چقدر به واقعیت نزدیک است؟
این یکی از دلایل اصلی برای حل نشدن مسئله فلسطین است. این (شهرک سازی) یک سیاست وحشیانه است. با این حال، فلسطینیها نیز هرگز رهبر روشنفکری نداشتهاند. به این فکر کنید که اگر هر یک از طرفین (اسرائیلیها و فلسطینیها) رهبری مانند نلسون ماندلا داشتند، وضعیت چگونه بود.
ایکنا ـ در مورد ایران، برخلاف انتظار، شاهد عدم بازگشت آمریکا به توافق هستهای هستیم و هر از چند گاهی مذاکرات متوقف میشود. به نظر شما تا چه حد امکان بازگشت آمریکا به برجام وجود دارد؟
مهمترین کاری که دولت بایدن می تواند انجام دهد، راهاندازی مجدد برجام است. این بزرگترین مشکل درازمدتی است که با آن مواجه بوده و من از این دولت تاکنون بسیار ناامید شدهام.
نقطه ضعف بزرگ آمریکا، قراردادن سپاه پاسداران به عنوان گروه تروریستی بوده که احمقانه و یک موضوع نمادین و بدون اهمیت عملی است. بنابراین هر دو طرف نباید اجازه دهند که این موضوع مانع از یک توافق جدید شود. شروع مجدد توافق به نفع هر دو طرف است. من واقعاً امیدوارم که به زودی ترتیب جدیدی اتخاذ شود.
به یاد داشته باشید که در مذاکرات، بارها قبل از امضای قراردادها گفته میشود که توافقات به شکست انجامیده است. برای سازش کردن هیچ وقت دیر نیست.
ایکنا ـ انتخابات مجلس نمایندگان آمریکا در سال 2022 در 8 نوامبر برگزار میشود، با توجه به احتمال بالای موفقیت حزب جمهوری خواه به دلیل حمایت ترامپ، احتمال تغییر سیاست خارجی دولت بایدن در دو سال آینده چقدر است؟
من فکر نمیکنم که تغییر زیادی داشته باشد. کنگره تأثیر چندانی بر سیاست خارجی ایالات متحده که عمدتاً در کاخ سفید تعیین میشود ندارد. کنگره امروز تقریباً 50-50 (50 درصد دموکرات و 50 درصد جمهوریخواه) است و به هر حال دولت بایدن چندان با آن مشورت نمیکند. برای مثال، اگر برجام یک معاهده بود، در سنا رأی کافی برای تصویب آن وجود نداشت، بنابراین به عنوان یک «توافق اجرایی» با دور زدن کنگره دنبال میشود. اگر یکی یا هر دو مجلس (مجلس نمایندگان و مجلس سِنا) در سال 2022 تغییر کنند، چیز زیادی (در سیاست خارجی) تغییر نخواهد کرد.
گفتوگو: محمدحسن گودرزی
انتهای پیام