ضرورت تخصیص یارانه حمایتی به بخش تولید
رئیس پژوهشکده امور اقتصادی با بیان اینکه یارانه حمایتی موجب انفکاک نظام مالیاتی حمایتی و کاهش ارزش پول می‌شود و بهتر است این یارانه حمایتی صرف تولید شود تا مستقیم به مردم پرداخت شود، گفت: از سوی دیگر یارانه واردات باید به یارانه تولید تبدیل شود و چاره‌ای جز حمایت از تولید نداریم تا کالاهایی که وارد می‌شود، در داخل تولید شوند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش تولید و سرمایه‌گذاری؛ چالش‌ها، موانع و راهکارها، عصر امروز، 9 اسفندماه در سه پنل «نهاد، حکمرانی و نظام»، «فضای سرمایه‌گذاری و موانع تولید» و «عناصر ویژه» برگزار شد.
در پنل دوم، خسرو قبادی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات اجتماعی گفت: برنامه‌های اقتصادی ایران برای توسعه، تحقق‌بخش رشد هشت درصد نیست و بخشی از آن به خاطر مولد نبودن سرمایه‌گذاری‌هاست.
وی ادامه داد: بحثی وجود دارد مبنی بر اینکه اول باید توسعه اقتصادی اتفاق بیفتد یا توسعه سیاسی و میان متفکران اختلاف نظر وجود دارد ولی تجارب جهانی نشان می‌دهد ابتدا باید توسعه اقتصادی در حد رفع نیازهای ضروری اتفاق بیفتد و بعد توسعه سیاسی تحقق یابد.
به گفته این پژوهشگر علوم سیاسی، ساختار سیاسی و حاکمیتی فعلی کشور به هیچ‌وجه تضمین‌کننده مالکیت خصوصی و گسترش سرمایه‌گذاری در ایران نیست، درصورتی‌که باید مالکیت خصوصی تضمین شود.
نقش طبقات اجتماعی در حوزه مولدسازی
قبادی با بیان اینکه طبقات اجتماعی می‌توانند در حوزه مولدسازی اقتصادی مفید و مؤثر باشند، اضافه کرد: بنگاه‌ها و کارآفرینان، تعاملات بین‌المللی نامناسب، سهم‌خواهی رسمی و غیررسمی از بخش‌های مولد و فساد، کاهش سطح علم و اخلاق در جامعه را موجب نارضایتی آن‌ها دانسته‌اند.
وی گفت: متأسفانه تولید هیچگاه دارای اولویت نبوده و این مهم زمانی اتفاق می‌افتد که یک دولت قدرتمند با اجماع‌‌سازی فوق‌العاده بالا وجود داشته باشد ولی در ایران یا دولت‌ها مردد بوده‌اند یا متزلزل.
محمدجواد توکلی، رئیس پژوهشکده امور اقتصادی سخنران دیگر این پنل بود که تأکید کرد: در فضای سیاستگذاری اقتصادی با اختلاف نظر دیرپایی مواجه هستیم، یعنی آیا یارانه پرداخت کنیم یا خیر؛ من معتقدم حذف ارز ترجیحی سبب شده قیمت اقلام افزایش پیدا کند، درصورتی‌که همه از آن نفع می‌بردند ولی برخی تصور می‌کردند که مصرف‌کننده و تولیدکننده نفع نمی‌برد و فقط واردکننده نفع می‌برد اما بعدها مشاهده کردیم همه متضرر شدند.
وی درباره یارانه پنهان عنوان کرد: در نظام یارانه‌ای ایران، یارانه‌ای تحت عنوان یارانه پنهان وجود دارد که عموماً برای انرژی پرداخت می‌شود. در تبصره ۱۴ بودجه یارانه پنهان حذف شده و می‌خواهند یارانه پنهان را حذف و به تولید تخصیص دهند اما وقتی قیمت انرژی گران می‌شود نه تنها هدررفت منابع کنترل نخواهد شد، بلکه موجب گران شدن هزینه تولید خواهد شد، لذا بهترین کار این است که یارانه پنهان را به یارانه تولید تبدیل کنیم.
توکلی بیان کرد: اینکه گفته می‌شود یارانه خوب نیست به نوعی از گفتمان بازار آزادی خلق شده و خود غربی‌ها به آن خیلی اعتقاد ندارند. به عنوان مثال در آمریکا ۵۰ درصد هزینه تولید به صورت یارانه پرداخت می‌شود.
به گفته وی، متأسفانه یک سری صنایع را وارد کشور کرده‌ایم که به صنایع نوکیسه شهرت دارند و یارانه دریافت می‌کنند ولی خروجی مثبتی ندارند.
ضرورت تخصیص یارانه حمایتی به بخش تولید
رئیس پژوهشکده امور اقتصادی با بیان اینکه یارانه حمایتی موجب انفکاک نظام مالیاتی حمایتی و کاهش ارزش پول می‌شود و بهتر است این یارانه حمایتی صرف تولید شود تا مستقیم به مردم پرداخت شود، افزود: از سوی دیگر یارانه واردات باید به یارانه تولید تبدیل شود و چاره‌ای جز حمایت از تولید نداریم تا کالاهایی که وارد می‌شود در داخل تولید شوند. خرید تضمینی محصولات، کمک به دانش‌بنیان کردن تولید نهاده‌ها و کمک به اجرای طرح‌های آمایش کشت محصولات کشاورزی و اعطای کارت اعتباری قابل هزینه در تولیدات هدف از اهداف یارانه‌های حمایتی هستند که باید مدنظر قرار گیرند.
در ادامه این نشست مطلبی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی گفت: اگر تولید را تقویت کنیم، از مصرف‌کننده هم حمایت می‌شود اما اگر فقط از مصرف‌کننده حمایت شود، اتفاق خاصی رخ نخواهد داد.
وی یادآور شد: در کشور کمبود سرمایه‌گذاری مولد اقتصادی و انباشت اندک سرمایه با وجود پس‌انداز ملی کافی وجود دارد، طوری که در کشور چندین برابر کره جنوبی سرمایه وجود داشت، ولی نتوانستیم همانند کره به توسعه دست پیدا کنیم.
این پژوهشگر اقتصادی تأکید کرد: سرمایه‌گذاری و تولید شاخص‌هایی دارد، مانند مقابله با فساد، شیوه صحیح تأمین مالی، تقویت زیرساخت‌ها، تسهیل مبادله و تجارت، تقویت مقررات و مالیات، و غیره که توجه به اینها ضروری است. در نرخ مالیات و مقررات مالیاتی شرایط خیلی خوبی نداریم. در حوزه مبارزه با فساد در میان کشورهای متوسط جهان وضعیتمان بد نیست ولی در حوزه اعطای مجوز واردات شرایط بدی داریم. همچنین در بحث تأمین مالی خیلی وضعیت مناسبی نداریم و فقط در چند مورد تأمین مالی شرایط بهتری داریم ولی به طور کلی شرایط خیلی مساعد نیست، طوری که بیشتر افراد از دریافت وام بانکی منصرف می‌شوند.
مطلبی در پایان گفت: مهم‌ترین مشکل در اقتصاد ایران، مشکل تأمین مالی است و اگر مشکل تأمین مالی و بی‌ثباتی‌های اقتصادی رفع شود، شرایط برای تولیدکنندگان بهتر و خیلی از مسائل حل خواهند شد.
ایمان چراتیان، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تربیت مدرس نیز گفت: کشور تحریم‌شده مجموعه‌ای از سیاست‌های مقاومتی را با هدف کاهش اثرات تحریمی در نظر می‌گیرد که در کشور ما هم این سیاست مدنظر است. در دوره تحریم‌ها امکان دارد برخی کشورها دست به تعدیل نیروها بزنند و حقوق و دستمزدها را یا تعلیق کنند یا دیر پرداخت کنند که این مسئله تنها مربوط به ایران نیست و در همه کشورها رایج است؛ هرچند به صورت کوتاه‌مدت اجرایی می‌شود ولی اثرات منفی خود را دارد.
وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری در بخش آی‌تی می‌تواند هزینه‌های تولید بنگاه‌ها را کاهش دهد و از سوی دیگر کاهش تولید می‌تواند اثرات منفی در بحث ادامه بقای بنگاه‌ها در پی داشته باشد. شاید در دوره تحریم، پرداخت حقوق نیروهای انسانی به تعویق بیفتد اما باید در نظر داشت، این شیوه مخاطرات اخلاقی در پی دارد و لذا توصیه نمی‌شود.
در ادامه این نشست یدالله ابراهیمی‌فر، عضو مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری گفت: شاخص‌های صادرات کشور اکثراً منفی هستند و فقط صادرات نفت و تولیدات وابسته به نفت تراز مثبت دارند که این امر، نشان می‌دهد اقتصاد ایران وابسته به نفت است.
واردات کالاهای بی‌دوام
وی با بیان اینکه ۷۳ درصد واردات مصرفی کشور بی‌دوام هستند و همچنین ۸۰ درصد واردات کشور به صورت وارداتی در بخش کالاهای فرآوری شده است و این اصلأ مناسب نیست، تأکید کرد: همانطورکه صادرات مواد خام زیان‌بار است، واردات فرآوری‌شده هم مضر است. باید تلاش کنیم مواد خام وارد کشور شده و فرآوری شوند.
این کارشناس اقتصادی پیشنهاد کرد: هم گمرک و هم وزارت صنعت باید تلاش کنند اطلاعات تصمیم‌ساز را گردآوری کنند تا این اطلاعات در اقتصاد کشور کاربرد داشته باشد.
ابراهیمی‌فر به ضرورت تولید محصولات استراتژیک اشاره کرد و افزود: برخی به دنبال مزیت نسبی اقتصاد هستند در صورتی که کالاهای استراتژیک در شرایط تحریم باید تولید شوند. مثلاً نمی‌توان گفت چون تولید گندم مزیت نسبی اقتصاد ما نیست، نباید تولید شود بلکه این کالا جزء کالاهای استراتژیک است و باید به هر قیمتی تولید شود.
در پایان این پنل محمدجواد توکلی، رئیس پژوهشکده امور اقتصادی متذکر شد: تولید خیلی مظلوم است و با وجود اینکه امسال به نام سال تولید نام‌گذاری شده اما باز هم مظلوم واقع شده است. تحقیق و توسعه برای تولید اهمیت دارد و اگر از بین برود به تولید آسیب خواهد خورد.
وی تأکید کرد: پژوهش‌های خوبی صورت پذیرفته اما این پژوهش‌ها در نظام تصمیم‌سازی کاربرد ندارد و دلیلش هم این است که تصمیم‌سازان در جریان این پژوهش‌ها قرار ندارند لذا باید پژوهش‌های علمی را در قالب گزارش علمی برای وزارتخانه‌ها و تصمیم‌سازان ارسال کرد.
به گزارش ایکنا، در پنل سوم این همایش جواد اقدس‌طینت، عضو پژوهشگاه قوه قضائیه، علی کیانی‌راد، رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاوزی و توسعه روستایی، فاطمه عزیزخوانی، عضو مؤسسه کار و تأمین اجتماعی و روح‌الله ابوجعفری، عضو پژوهشکده مطالعات فناوری به سخنرانی پرداختند.
جواد اقدس‌طینت در این پنل حول محور موضوعاتی مانند پول فاسد، غارت‌گری پولی موضوع‌شناسی چگونگی تقلب در پول، خلق پول از هیچ، خلق پول برای خود، خلق پول بی‌کیفیت، عوامل ضد تولید، مشوق سفته‌بازی، رانت، عدم ثبات ریال، پیچیده شدن محاسبات و ارزیابی‌ها، واکنش اشتباه دولت به تورم و صدور انواع بخشنامه و دستورالعمل سخنرانی کرد.
علی کیانی‌راد، رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاوزی و توسعه روستایی سخنران بعدی این نشست هم پیرامون موضوعاتی مانند تأمین غذای سالم و بی‌کیفیت، حفاظت و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی، اصلاح ساختارهای تأمین غذا و محصولات کشاورزی سخنرانی کرد.
فاطمه عزیزخانی هم به عنوان دیگر سخنران این نشست در سخنرانی با عنوان «آسیب‌شناسی ساختار تعیین دستمزد در ایران تأکید کرد: نهادهای بازارکار، مجموعه قواعد ناظر بر چگونگی رابطه بین کارگر و کارفرما است كه حداقل دستمزد در کنار قوانین اخراج و استخدام، ساختار چانه‌زنی بازار کار را تشکیل می‌دهند. توجه به نقش دستمزد در تغییرات قیمت تمام‌شده، سرمایه‌گذاری و اشتغال و نهایتًا آثار مهم آن بر بخش‌های اقتصادی، امروزه بیش از هر مقوله دیگری مور توجه سیاستگذاران و کارفرمایان اقتصادی است.
روح‌الله ابوجعفری، عضو پژوهشکده مطالعات فناوری هم سخنران این پنل، پیرامون چالش‌ها و راهبردهای فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و نقش وزارت اقتصاد در اقتصاد دانش‌بنیان سخنرانی کرد.
انتهای پیام
