مصطفی اسماعیل؛ قاری افسانه‌ای و حنجره‌طلایی مصر + فیلم

به گزارش ایکنا به نقل از المصری الیوم، چهل و پنج سال پیش در 26 دسامبر سال 1978، شیخ مصطفی اسماعیل قاری افسانه‌ای و یکی از بزرگ‌ترین قاریان تاریخ تلاوت در مصر و جهان اسلام چشم از جهان فروبست.

او در طول زندگی خود با القابی چون «نغمه‌خوان آسمان»، «قاری ملوک و سران»، «نابغه تلاوت»، «پادشاه مقامات قرآنی» و «صاحب حنجره طلایی» شهرت داشت.

ملک فاروق، پادشاه وقت مصر او را به عنوان قاری کاخ پادشاهی برگزید. شیخ مصطفی اسماعیل در دوران جمهوری مصر نیز از سوی جمال عبدالناصر و انور سادات نیز مورد تجلیل قرار گرفت.

زندگینامه استاد مصطفی اسماعیل

شیخ مصطفی اسماعیل 17 ژوئن 1905 میلادی در روستای میت غزال شهرستان سنطه واقع استان الغربیه به دنیا آمد. او پیش از دوازده‌ سالگی در مکتب‌خانه روستا، کل قرآن را حفظ کرد و سپس به عضویت مرکز احمدی در طنطا درآمد و دانش خود از قرائت‌های مختلف و احکام تلاوت را تکمیل کرد و دانش تجوید خود را به کمال رساند.

او در 12 سالگی تمام قرآن را با احکامش حفظ کرد و به درخواست دوستانش در مسجد السید البدوی قرآن تلاوت می‌کرد و در آنجا قاری بزرگی تلاوت او را شنید و به او توصیه کرد که تلاوت قرآن را ادامه دهد و به او وعده داد که قاری بزرگی خواهد شد.

 وقتی که هنوز کودک بود پسر والی طنطا از او خواست تا در مراسم عزای والی، قرآن تلاوت کند. گفته می‌شود، شیخ محمد رفعت، قاری بزرگ مصری نیز در آن مراسم عزا حضور داشته و وقتی تلاوت زیبای قاری کودک را شنید، خواست تا او را ببیند. از سویی او چون از حضور شیخ رفعت در تشییع جنازه اطلاع یافت، خود را آماده کرد تا قرائت خود را به پایان برساند، اما شیخ رفعت از این امر مطلع شد، لذا یکی از اساتید را نزد او فرستاد و از او خواست که تلاوت را ادامه دهد، زیرا می‌خواست ادامه تلاوت را بشنود. شیخ رفعت به آن کودک نابغه توصیه کرد تا تلاوت قرآن را ادامه دهد.

 انتقال میان مقامات مختلف قرآنی به تناسب معانی آیات از مهمترین ویژگی‌های تلاوت استاد مصطفی اسماعیل است، به شکلی که مثلاً در تلفظ حرف الف آن را گاه کوتاه و گاه بلند تلاوت می‌کرد و در مورد حروف صدادار دیگر نیز چنین می‌کرد. اگرچه این ابتکارات ابتدا با انتقاد مواجه شد و او را متهم به انحراف از تلاوت معیار کردند، اما بعدها این شیوه پذیرفته شد.

مصطفی اسماعیل در تلاوت خود ابتدا متأثر از استاد محمد رفعت و عبدالفتاح شعشاعی قرار داشت اما در ادامه راه خود را یافت. پس از سفر به قاهره و تلاوت در برخی از مجالس قرآنی، مورد توجه ملک فاروق، پادشاه وقت مصر قرار گرفت و او را به عنوان قاری رسمی کاخ پادشاهی منصوب کرد.

مصطفی اسماعیل؛ سفیر تلاوت مصر در کشورهای جهان

شیخ مصطفی اسماعیل از بیش از 20 کشور عربی و اسلامی دیدار و در شب‌های ماه مبارک رمضان در این کشورها به تلاوت قرآن کریم پرداخت. او برای اجرای برنامه تلاوت قرآن به آلمان و آمریکا نیز دعوت شد و نشان‌های افتخار زیادی از کشورهای مختلف جهان دریافت کرد که نشان لیاقت از رئیس‌جمهور فقید جمال عبدالناصر، نشان سرو از لبنان در سال 1958، نشان هنر در سال 1965، نشان عالی در سال 1985 در مصر و نشان لیاقت از سوریه از جمله مهمترین این نشان‌ها بوده است.

 در سال 1960 هنگامی‌که هنوز قدس به اشغال صهیونیست‌ها درنیامده بودند، استاد مصطفی اسماعیل به قدس شریف سفر کرد و در شب معراج در مسجدالاقصی به تلاوت قرآن کریم پرداخت.

انورسادات، رئیس‌جمهور پیشین مصر نیز از جمله شیفتگان صوت و تلاوت او بود و به گفته پسر شیخ مصطفی اسماعیل، از تلاوت وی تقلید می‌کرد.

 آخرین تلاوت استاد مصطفی اسماعیل

شیخ مصطفی اسماعیل استاد نغمه‌ها و الحان قرآنی بود و هیچ‌کس در این زمینه با او توان رقابت نداشت. شیخ در این وادی به ابتکارات فراوانی نیز دست زده که تاکنون مورد توجه مخاطبان و قاریان مختلف بوده است. آخرین تلاوت شیخ مصطفی اسماعیل 22 دسامبر سال 1978 در مسجد البحر شهر دمیاط مصر در حضور انور سادات بود.

او پس از مراجعت به اقامتگاه تابستانی خود در اسکندریه دچار سکته شد و در چنین روزی، 26 دسامبر سال 1978 درگذشت و در روستای زادگاه خود در میت غزال، شهرستان سنطه واقع در استان غربیه مصر به خاک سپرده شد.

 در ادامه تلاوت تحسین‌برانگیز استاد مصطفی اسماعیل از سوره مبارکه ضحی را مشاهده کنید.