انتخابات یازدهم اسفند با نوآوری همراه بود

به گزارش خبرنگار ایکنا، هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در آخرین نشست خبری سال جاری که صبح امروز، شنبه 26 اسفند، برگزار شد با تبریک فرارسیدن ماه مبارک رمضان و تبریک سال جدید گفت: امیدوارم سال آینده سالی پر از موفقیت، سربلندی و افتخار برای ملت ایران باشد.

وی در ادامه به صحت انتخابات حوزه‌های انتخابیه پرداخت و افزود: انتخابات 11 اسفندماه برگزار شد و تا 17 اسفندماه طبق روال قانونی باید شکایات را مورد بررسی قرار می‌دادیم تا در صحت انتخابات این گزارش‌ها را لحاظ کنیم. بنابراین در همین ابتدا گزارشی را در خصوص بررسی‌های صحت انتخابات در برخی از حوزه‌های انتخابیه مجلس شورای اسلامی ارائه می‌دهم.

طحان‌نظیف ادامه داد: سعی و بنای‌ ما بر این است به مرور حوزه‌هایی که جمع‌‌بندی می‌شود خدمت مردم اعلام کنیم. اکنون پرونده‌های 52 حوزه انتخابیه مجلس شورای اسلامی از 11 استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفته است.

سخنگوی شورای نگهبان اظهار کرد: استان اردبیل، ایلام، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، زنجان، قزوین، قم، کردستان، لرستان، مرکزی از جمله 11 استانی هستند که در تمامی حوزه‌های انتخابیه مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفتند و صحت انتخابات در این استان‌ها مورد تأیید قرار گرفته است.

طحان‌نظیف در ادامه به تشریح مصوبات ارسالی به شورای نگهبان پرداخت و سپس به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

انتخابات یازدهم اسفند با نوآوری همراه بود

این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به سؤال ایکنا درباره تجربه برگزاری انتخابات با قانون جدید، تأکید کرد: می‌توان گفت در این دوره از انتخابات با یکسری از اولین‌ها و نوآوری‌ها در عمل مواجه بودیم؛ اصل قانون انتخابات مورد اصلاح قرار گرفت و ابلاغ شد. پیش‌بینی فرآیندی چون پیش‌ثبت‌نام جزء اولین‌های این دوره از انتخابات بود. همچنین فرآیند ثبت‌نام و صدور کارت نمایندگان برای اولین بار به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه‌ انجام شد.

طحان‌نظیف ادامه داد: بحث ادغام تعرفه‌های انتخابات، برگزاری انتخابات تمام الکترونیک در چهار استان، اخذ رأی با پنج مدرک شناسایی و احراز هویت، بحث سامانه شفافیت مالی، ایجاد ستادهای تبلیغات استانی براساس قانون جدید، آموزش مشترک عوامل اجرایی و نظارتی و ... از جمله مواردی بودند که برای اولین بار در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی لحاظ شدند.

وی در پایان افزود: تمام این مسیرها باید ادامه پیدا کند همانطور که گفتم در برخی از سیاست‌های کلی انتخابات، هنوز موارد مهمی وجود دارند که اثربخش هستند چون توجه به الگوی نظام انتخاباتی یا فعالیت قانونمند احزاب در سیاست کلی انتخابات که می‌توان به آنها پرداخت و شما رسانه‌ها نقش مهمی در مطالبه‌گری این موضوعات دارید.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به این سؤال که تنوع نامزدهای انتخاباتی چه تأثیری در میزان مشارکت داشته است؟ بیان کرد: در تمام ادوار انتخابات تنوع نامزدها را داشته‌ایم و نمونه آن نیز حضور نمایندگان با سلایق مختلف و تعلق به جریان‌های سیاسی مختلف بوده است. حضور و تنوع سلایق مختلف در انتخابات مهم است. البته همانطور که قبلاً عرض کرده بودم عوامل مختلفی مانند مباحث اقتصادی، معیشتی و وعده‌های مسئولان و غیره در مشارکت مؤثر هستند.

طحان‌نظیف تصریح کرد: همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، حضور مردم یک جهاد بود. مردم با وجود هجمه‌های مختلف در برابر عملیات روانی که صورت گرفت با وجود همه دشمنی‌ها و فشارهایی که در تحریم‌های اقتصادی داشتیم، ملت حضور پیدا کردند. اینها باید مدنظر منتخبان مردم باشد.

وی با اشاره به اینکه دشمنان بسیار برای یأس و ناامیدی مردم تلاش شد، گفت: اما رقابت در برخی از حوزه‌ها به دلیل تنوع افراد تأیید شده، نزدیک به هم بوده است. این نشان می‌دهد مردم حضور اثربخش داشتند برای اینکه چه فرد یا افرادی از آنها منتخب نمایندگی آنها شود لذا منتخبان باید به این موضوعات دقت کنند و خودشان را نماینده تمام مردم ایران بدانند و در حل مشکلات و مطالبات مردم توجه داشته باشند و تلاش کنند و منتخبان نیز به صورت جهادی در پی حل مشکلات مردم تلاش کنند. 

نظام انتخاباتی به اصلاحات جدی نیاز دارد

طحان‌نظیف درباره تفاوت بررسی صلاحیت نامزدها از سوی شورای نگهبان براساس قانون افزود: فرآیندی با عنوان پیش ثبت‌نام داشتیم و یا مهلت‌های رسیدگی، مقداری افزایش یافت که اثرش را دیدیم و در این راستا فرصت بیشتری را هیئت‌های نظارت شورای نگهبان برای بررسی‌های جامع‌تر داشتند اما باید بگویم نظام انتخاباتی همچنان به اصلاحات جدی نیاز دارد؛ مباحثی در سیاست کلی انتخابات، فعالیت قانون‌مند احزاب و الگوی نظام انتخاباتی و غیره همچنان در دستور کار مجلس به عنوان نهادی که قانون را اصلاح می‌کند، قرار گیرد.

سخنگوی شورای نگهبان درباره گزارش تخلفات انتخاباتی و نتایج آن اظهار کرد: انتخابات طبق ادوار گذشته در سلامت برگزار شد در این زمینه با مشکل خاصی روبه‌رو نشدیم البته گزارش‌هایی دریافت شد که درحال بررسی آنها هستیم. برخی از گزارش‌ها ممکن است مستندات کافی نداشته باشد لذا امکان پیگیری ندارد. اما برخی از گزارش‌ها مستندات جدی داشت که اقداماتی درباره آن انجام شد. در برخی از حوزه‌ها اختلاف آرای نفر اول و دوم نزدیک بود لذا بازرسان این اختیار داشتند که آرا را بازشماری کنند.

طحان‌نظیف در ادامه با اشاره به اینکه فرآیند انتخابات برد و باختی است، افزود: براساس فرآیند انتخابات، قانون مشخص کرده است که مجری آن وزارت کشور است و بحث بررسی صحت انتخابات دقیقاً براساس قانون، با ارسال گزارش‌ها و بررسی آنها از سوی شورای نگهبان انجام می‌شود اگر لازم باشد بازرس ارسال می‌شود و یا آرا بازشماری می‌شود و طبیعتاً نسبت به حوزه‌هایی که به جمع‌بندی برسیم، اعلام می‌کنیم.

وی تصریح کرد: پنج مدرک برای رأی دادن به رسمیت شناخته شده بود و در کنار شناسنامه مدارک دیگری چون کارت ملی، گذرنامه، کارت نظام وظیفه و گواهینامه به رسمیت شناخته شده بود که مورد استقبال قرار گرفت. فرایند احراز هویت حتما در شعبه‌ها صورت می‌گرفت و صرفا با ارائه کد ملی امکان رأی دادن فراهم نبود و اگر ادعا و تخلفی درباره واگذاری شماره ملی فردی به فرد دیگر بوده است، تاکنون چیزی ثابت نشده است. صرف عکس و فیلم نمی‌توان به این تخلفات رسیدگی کرد. چنانکه در کنار مجری، ناظران شورا نیز حضور داشتند. 

ایرادات جدید به طرح شفافیت

سخنگوی شورای نگهبان درباره ایرادات جدید به طرح شفافیت وارد شده است، گفت: مهمترین ایراد این بود که در این مصوبه استثنائاتی نسبت به شفافیت ذکر شده بود. سازو کاری که برای این شفافیت لحاظ شده بود از جانب شورای نگهبان مورد پذیرش قرار نگرفت.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان بخش اول لایحه بودجه اظهار کرد: بخشی از ایرادات شورا و هیئت عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام بر بودجه 1403، رفع شد. بخشی دیگر نیز با اصرار مجلس به مجمع ارجاع شد و جلسات مجمع برگزار شد به زودی بخش اول لایحه بودجه یعنی احکام و تبصره را نهایی می‌دانیم و در همین روزهای پایانی سال فرایند ابلاغ به دولت طی می‌شود.

طحان‌نظیف در پاسخ به سؤال خبرنگاری دیگر درباره صحت و سلامت انتخابات، گفت: از ابتدای انقلاب تا کنون 40 دروه انتخابات داشتیم که صحت انتخابات همواره مورد تأیید نهاد ناظر انتخابات بوده است. همیشه با وجود اینکه مجری انتخابات از دولت‌های مختلف بوده است اما همواره عوامل اجرایی و نظارتی تلاششان را برای انتخاب سالم و توجه به صیانت از آرای مردم، داشتند. انتخابات همواره در نهایت صحت و اتقان برگزار شده و نتایج به صورت دقیق اعلام شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا شورای نگهبان نظارتی بر رفتارهای منتخب دارد؟ ادامه داد: ما مرجع نظارت بر رفتار نمایندگان نیستیم، آن هیئتی دیگر است که بر رفتار نمایندگان نظارت دارد و منتخبان تا پیش از صدور اعتبار نامه قانونی به مانند افراد عادی هستند.

طحان‌نظیف درباره اصل 50 و حفاظت از محیط زیست، گفت: این اصل بیشتر باید در عرصه عمل و اجرا پیگیری کرد. به طور مثال درباره طرح تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها، در یکی از بندهای ماده 43 فرآیندی را برای بهره‌برداری و حفاظت از جنگل‌داری ترسیم و هیئتی به عنوان نظارت پیش‌بینی شده بود اما از این باب که ساز و کار این هیئت خلاف نظام اداریِ صحیح بود و ساز و کار نظارتی دقیق پیش‌بینی نشده بود، مورد تأیید قرار نگرفت. 

 ارزیابی برگزاری انتخابات الکترونیک در چهار حوزه انتخابیه

سخنگوی شورای نگهبان درباره ارزیابی برگزاری انتخابات الکترونیکی در چهار حوزه انتخابیه، افزود: نسبت به این چهار حوزه که به صورت تمام الکترونیک انتخابات برگزار شد، نظارت داشتیم و شاهد رضایت نسبی بودیم و با مشکل خاصی مواجهه نبودیم. برای دور دوم انتخابات نیز بنا است اگر هماهنگی‌ها به نتیجه برسد در حوزه‌های بیشتری انتخابات الکترونیک را داشته باشیم و برگزاری انتخابات الکترونیک در تهران نیز درحال بررسی است. 

وی در باره بررسی صلاحیت‌های نامزدهای انتخاباتی بیان کرد: شورای نگهبان بررسی صلاحیت‌ها را برای انتخابات دور بعد انجام می‌دهد. نسبت به دوره فعلی قانون منعی ندارد. اگر قانون تغییر کند، طبیعتاً طبق قانون عمل خواهیم کرد. تا کنون هیچ کس و فردی صرف شرایط خانوادگی رد صلاحیت نشده است. 

طحان‌نظیف درباره بررسی لایحه عفاف و حجاب در شورای نگهبان اظهار کرد: این لایحه در نوبت رسیدگی و دستور کار شورای نگهبان است. در این ایام بحث صحت انتخابات را بررسی می‌کنیم و مصوبات مهمی چون برنامه و بودجه را داریم و در نوبت است و طبق روال انجام خواهد شد و ظرف زمان قانونی اعلام نظر خواهد شد. 

 از ابتدای سال تا کنون 45 مصوبه از مجلس دریافت کردیم 

وی در پاسخ به تعداد مصوبات و لایحه‌های شورای نگهبان در سال جاری گفت: از ابتدای سال 1402 تا کنون 45 مصوبه از مجلس شورای اسلامی را دریافت کردیم که 23 مورد، لایحه بوده است و 22 مورد طرح بوده است. 9 مصوبه در مرحله اول تأیید شده و 20 مصوبه پس از رفع ایراد تأیید شد و 16 مصوبه جهت رفع ایرادات به مجلس برگردانده شده است.

طحان‌نظیف نسبت به اساسنامه دریافت شده از دولت تصریح کرد: 24 اساسنامه دریافت شده که 13اساسنامه تأیید، هشت اساسنامه در دستور کار و  سه اساسنامه دارای ایراد است. 

وی درباره نامه‌های ارسال شده از سوی دیوان عدالت ادرای، بیان کرد: 38 نامه توسط فقهای شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفته است که 27 مورد خلاف موازین شرع شناخته نشده است و 11 نامه خلاف موازین شناخته شده است. امسال 159 جسه شواری نگهبان فقط برای بررسی مصوبات داشته‌ایم. 

سخنگوی شورای نگهبان درباره زمان برگزاری مرحله دوم انتخابات، ابراز کرد: وزارت کشور پیشنهاداتی را داده است و درحال بررسی است و به محض جمع‌بندی اعلام می‌شود.

وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اصلاح قانون سربازی گفت: حکم کاهش مدت سربازی با اصلاحات صورت گرفته و رعایت قانون چهار خدمت وظیفه عمومی و تدابیر ستاد کل، خلاف موازین شرعی نیست.