مردم‌داری تفاوت سعدی با بسیاری از عرفاست

به گزارش ایکنا؛ مراسم اختتامیه «هفته بزرگداشت سعدی» عصر پنجشنبه، ششم اردیبهشت؛ با حضور محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران؛ بلرام شكلا، رئیس مركز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران؛ حسن انوری، ادیب؛ پژوهشگر؛ از مصححان نام‌آشنای «گلستان سعدی» و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

سعدی به باور همگان؛ بزرگترین ادیب جهان است

شالویی در این مراسم با اشاره به آنكه سعدی به عنوان ادیب، حكیم و عارف شناخته شده قرن هفتم هجری در آثارش نگاهی جهان‌شمول داشته و كمتر موضوعی را می‌توان پیدا كرد كه شیخ‌ اجل در آثار گرانسنگش به آن اشاره نكرده باشد یادآور شد: در این مسئله تردیدی وجود ندارد كه بسیاری از پژوهشگران حوزه ادبیات، نویسندگان و ادیبان جهان نیز سعدی را بزرگترین؛ شناخته‌شده‌ترین و شاخصترین ادیبان در سراسر جهان خطاب می‌كنند.

وی ادامه داد: با نگرش و تامل بر شعر سعدی می‌توان به وسعت دامنه اطلاعات او در حوزه‌های مختلف، خاصه تجربیاتی كه او در پس سال‌ها سفر در كشورهای مختلف به دست آورده اذعان كرد. همین نگرش لبریز از تجربه او در قامت سفرهای مختلف است كه سعدی را به چهره‌ای جهانی در حوزه ادبیات بدل كرده است.

شالویی در ادامه صحبت‌های خود به روایتی از «ابوالحسن سَری بن المُغَلَسی السَقَطی» معروف به «سری سقطی» از عرفای بزرگ جهان اسلام كه یكی از فرازهای زندگی او در كتاب «تذكره‌الاولیا» عطار نیشابوری ذكر شده اشاره كرد و گفت: سعدی چیزی قریب به نیم قرن در شهر بغداد زندگی می‌كرد. با مردم آنجا و فرهنگشان آشنایی كامل داشت و حتی مدتی در بازار بغداد دارای ملك و مغازه‌ای نیز بود. روزی خبر دادند كه بازار بغداد آتش گرفته است. وقتی این خبر به «سری سقطی» رسید؛ او پرسید كه آیا دكان او نیز دچار آتش شده؟ و وقتی از حاضران شنید كه دكان او از خسارت در امان بود گفت: «الحمدالله»؛ همین كار او باعث شد كه 30 سال از زندگی‌اش را به استغفار بگذراند. چرا كه او به عنوان فردی عارف در آن لحظه فقط به خود اندیشیده بود و به دیگرانی كه زندگیشان را از دست داده بودند فكر نكرده بود. این فصلی است كه می‌توان به وجه تفاوت سعدی با دیگر عرفا اشاره كرد. چرا كه بیشترین بینش و نگرش سعدی به مردم و افرادی بود كه با آنها زیست می‌كرده است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر ایران در فصل دیگر از صحبت‌های خود، به برگزاری مراسم بزرگداشت سعدی برای نخستین بار در كشور طی مدت یك هفته اشاره كرد و افزود: از روز 30 فروردین كه شاهد افتتاحیه مراسم بزرگداشت هفته سعدی در آرامگاه او در شیراز بودیم تا امروز كه مراسم اختتامیه آن را با همراهی انجمن آثار و مفاخر ایران؛ اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ مجموعه سعدیه شیراز؛ دانشگاه علامه طباطبایی؛ مؤسسه فرهنگی اكو و سفارت هندوستان برگزار می‌كنیم؛ نخستین تجربه در راستای پاسداشت و تكریم ادیبان، عرفا و چهره‌های شاخص فرهنگ و هنر و ادب كشورمان كه مورد تأكید ریاست جمهوری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است را به نگاهی ملی و بین‌المللی پشت سر گذاشته‌ایم. امسال بنا داریم برای مفاخر دیگر ادبی كشورمان نیز چنین هفته‌هایی را برگزار كنیم.

زبان فارسی، یکی از چهار زبان توسعه ادبیات در جهان است

حسن انوری، ادیب؛ پژوهشگر؛ مصحح نام‌آشنای گلستان سعدی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ در بخشی دیگر از این مراسم به مرور 10 نكته درباره روایت سعدی‌شناسان و سعدی‌پژوهان داخل و چهره‌های بین‌المللی درباره ویژگی‌های «بوستان» و «گلستان» سعدی پرداخت و به جایگاه زبان فارسی طی قرون گذشته به عنوان یكی از زبان‌های اصلی علم و ادب جهان اشاره كرد.

وی با بیان آنكه زبان فارسی ممكن است طی یك قرن اخیر كاركردی كه پیشتر از آن بهره‌مند بود را كمتر با خود یدك بكشد؛ اما می‌توان با قدرت گفت كه زبان فارسی در كنار زبان ایتالیایی، انگلیسی و یونانی از چهار زبانی است كه بستر و گستره دامنه توسعه ادبیات در جهان برای تمامی ابنای بشر را با خود یدك كشیده و این فخری دیگر از حوزه زبان فارسی میان زبان‌های دنیا به شمار می‌رود.

انوری همچنین به تجربه خود درباره تصحیح «گلستان سعدی» با بررسی تمامی نسخه‌های موجود از گلستان شیخ‌ اجل در پس بیش از سه دهه كار بر روی این مجموعه گفت و افزود: یكی از اصلی‌ترین نسخه‌ها به نسخه خطی غلامحسین یوسفی بازمی‌گردد كه خانواده او این نسخه را به دست من رساند. من بخش بزرگی از تحقیقاتم را مدیون این نسخه در همراهی اثر گران‌سنگی كه در اختیار غلامحسین یوسفی بود می‌دانم.

بسیاری در هنر برای آموختن زبان فارسی سراغ سعدی می‌روند

در بخشی دیگر از این برنامه «بلرام شكلا»، ریاست مركز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران؛ با اشاره به آنكه با نگرش بر گستره ایران فرهنگی، كشور هندوستان یكی از كشورهایی است كه بیش از 700 سال به عنوان یكی از مهدهای زبان فارسی به شمار می‌رفته است خاطرنشان كرد: سعدی به عنوان مطرح‌ترین شاعر و ادیب در كشور هندوستان هنوز هم بسیار مورد احترام است. بسیاری از افراد كه در كشور هندوستان به آموزش زبان فارسی می‌پردازند، كار آموزش این زبان را از «بوستان» و «گلستان» شروع می‌كنند.

«بلرام شكلا» همچنین با اشاره به كتاب یكی از بزرگ‌ترین پژوهشگران، ادیبان و نویسندگان شناخته شده هندوستان گفت: او در كتابش از سعدی با عنوان «مهاتما شیخ سعدی» نام برده است. باید بر این مسئله تأكید كنم كه در كشور هندوستان و زبان هندی «مهاتما» صفتی به معنای بزرگ است كه ما اغلب این صفت را با نام «گاندی» در جهان می‌شناسیم.

ریاست مركز سفارت هند در جمهوری اسلامی با اشاره به این تعبیر غلط در روایت برخی از ادبا كه می‌گویند سعدی به هندوستان سفر نكرده است یادآور شد: خود سعدی در «بوستان» حكایت‌های مختلفی دارد كه از حضورش در هندوستان سخن می‌گوید. حتی به این مسئله اشاره كرده كه در مدت حضورش در هندوستان به عنوان یك «برهمن» زندگی خود را سپری كرده است. همچنین از شهرهایی چون گجرات و یا ابزار و ادواتی چون شمشیر و فلفل هندی نیز در «بوستان» سعدی می‌توانیم حكایت‌های مختلفی را ببینم.

«بلرام شكلا» در پایان با اشاره به جایگاه بلند شاعران و ادبا میان ایرانیان تصریح كرد: وقتی به عنوان یك خارجی سفری به ایران داریم و جایگاه بلند شاعران و احترامی كه ایرانیان برای ادیبان خود قائل هستند را می‌بینیم شگفتزده می‌شویم. از سوی دیگر مردمان ایران همواره در زندگی‌ تلاش می‌كنند تا به نوعی یاد شاعران را زنده نگه دارند. این را در زبان یا صحبت‌های عادی و روزانه‌شان در خیابان‌ها، میدان‌ها و مترو می‌توان به وضوح مشاهده کرد. این نوع ارادت مردمان ایران به شاعران و ادیبانشان می‌تواند الگویی برای دیگر كشورها در راستای پاسداشت چهره‌های بزرگ ادبی خود باشد.

در پایان این مراسم محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر ایران و همچنین «بلرام شكلا»، ریاست مركز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران با اهدای هدایایی از حسن انوری و همسر استاد غلامحسین یوسفی تجلیل به عمل آوردند.