در صحبت قرآن/ 341
هر چه بر آدمی می‌رسد حاصل اعمال خود اوست
خداوند می‌فرماید همه آنچه که از سختی‌ها بر شما می‌رسد به سبب کارهایی است که خود کرده‌اید و خداوند وقتی عملی را یک بار جزا می‌دهد دیگر جزای تازه‌ای نخواهد فرستاد.
۳۶۵ روز در صحبت قرآن، نوشته استاد حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای، کتاب چهارم از مجموعه کتاب‌های جوانان و فرهنگ جهانی است. این مجموعه با هدف شناساندن فرهنگ و ادبیات به جوانان اولین بار سال ۱۳۹۰ به همت نشر سخن تدوین و منتشر شده است.
کتاب «۳۶۵ روز در صحبت قرآن» ۳۶۵ قطعه کوتاه و بلند از قرآن برای آشنایی جوانان با تعلیمات فراگیر قرآن انتخاب شده و کوشش شده است که این گنجینه تصویری از ابعاد گوناگون کلام آسمانی برای مخاطب ترسیم کند.
این کتاب، تفسیر در معنی اصطلاحی کلمه مانند تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان و امثال آن نیست، بلکه بیشتر انعکاسی از کتاب وحی در ادب عرفانی فارسی و اسلامی است و نگاهی دارد به قرآن از دیدگاه ادبی، زیباشناسی و اخلاقی، اجتماعی و عرفانی.
گروه اندیشه ایکنا به منظور بهره‌مندی مخاطبان خود از این گنجینه قرآنی و ادبی اقدام به انتشار قطعه‌هایی از کتاب «در صحبت قرآن» کرده است. سیصد و چهل ویکمین قسمت از تحفه این کتاب با عنوان «هر چه بر آدمی می‌رسد حاصل اعمال خود اوست» تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ ﴿شوری ۳۰﴾
و هر آنچه شما را از سختی‌ها و محنت‌ها در رسد حاصل کارهایی است که به دست خود انجام داده‌ایم در حالی که خداوند بسیاری از کارهای بد شما را عفو می‌کند و از آن درمی‌گذرد(30).
بعضی از مفسران این آیه را امیدوارکننده‌ترین آیات الهی در قرآن دانسته‌اند. البته آیات بسیاری در قرآن هست که ممکن است ظاهرا امیدواری بیشتری در آن باشد مانند آیه 53 سوره زمر. اما در این آیه لطیفه‌ای هست که حکمت می‌آموزد و دل را گرم می‌کند، زیرا می‌فرماید همه آنچه که از سختی‌ها بر شما می‌رسد به سبب کارهایی است که خود کرده‌اید و خداوند وقتی عملی را یک بار جزا می‌دهد دیگر جزای تازه‌ای نخواهد فرستاد. بدین‌گاه تمام رنج‌ها و محرومیت‌ها و محنت‌هایی که ما در عالم به گونه‌های مختلف گرفتار هستیم تبدیل به جزای خطاها و گناهان یا بهتر بگوییم دوا و شفای بیماریهای نفسانی ما می‌شود و بدین ترتیب بخش زیادی از گناهان ما از قانون جزا می‌گذرد. بعد خداوند می‌فرماید علاوه بر این بسیاری خطاهای دیگر شما را ما بدون آنکه مجازاتی کنیم مورد آمرزش و عفو و رحمت قرار می‌دهیم و هنگامی که خداوند کلمه کثیر را به کار می‌برد امید هست که چیزی از گناهان باقی نگذارد.
فعل توست این غصه‌های دم‌بدم
این بود معنی «قد جف القلم»
دزد چون مال کسان را می‌برد
قبض و دلتنگی دلش را می‌خلد
او همی گوید عجب این قبض چیست
قبض آن مظلوم کز شرّت گریست
چون بدین قبض التفاتی کم کند
باد اصرار آتشش را دم کند
قبض دل قبض عوان شد لاجرم
گشت محسوس آن معانی زد علم
قبض‌ها زندان شده‌ست و چار میخ
قبض بیخ است و برآرد شاخ بیخ
قبض دیدی چاره آن قبض کن
زانکه سرها جمله می‌روید ز بُن
بسط دیدی بسط خود را آب ده
چون برآمد میوه با اصحاب ده (مثنوی)
نکته دیگر این است که بلاها و سختی‌ها نیز خود لطف الهی است، زیرا سختی و محنت ما را تجربه و آگاهی می‌بخشد و رفتارهای ما را متین و پخته می‌کند، در عین حال موجب آمرزش گناهان ماست.
چقدر شیرین است ثمرات بلا و محنت‌های تلخ
که هر چند چون وزغی زشت و ناموزون و زهرآگین می‌نماید
اما گوهری درخشان نیز بر سر دارد (و آن گوهر بصیرت و عبرت است) (شکسپیر)
بار عنا کش به شب قیرگون
هر چه عنا بیش عنایت فزون
زاهل وفا هر که به جایی رسید
بیشتر از راه وفایی رسید
نزل بلا عافیت انبیاست
و آنچه تو را عافیت آید بلاست
زخم بلا مرهم خودبینی است
تلخی می مایه شیرینی است (نظامی، مخزن الاسرار)
خار ارچه بکاهد گل عذر آن بخواهد
سهل است تلخی می، در جنب ذوق مستی (حافظ )
انتهای پیام
مطالب مرتبط
