دوستی با اشغالگر به قیمت انکار تمام تعهدات بشردوستانه

به گزارش ایکنا، توافق ابوظبی و تل‌آویو در مورد عادی‌سازی روابط بین امارات و رژیم صهیونیستی با واکنش‌های متفاوتی در بین کشورهای خاورمیانه و جهان اسلام رو‌به‌رو و از آن به عنوان خیانت به آرمان فلسطین نام برده شد. اما نکته‌ای که بیش از هر موضوع دیگری مورد بررسی قرار گرفت، سکوت برخی دولت‌هایی بود که همواره خود را به عنوان حامی مردم فلسطین خوانده و ادعای حمایت از آرمان فلسطین را داشتند. سکوتی که نشان دهنده تمایل ضمنی و باطنی آنها برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی و عقبگردی جدی در بین اعراب و نوعی وادادگی توصیف می‌شود.

از سوی دیگر برخی بر این عقیده هستند که این اقدام امارات که با حمایت و تأیید آمریکا همراه بوده به نوعی تلاش ترامپ برای داشتن برگ برنده‌ای در حوزه سیاست خارجی برای رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور است. این موضوع با توجه به اینکه مذاکره با ایران (حداقل تاکنون) منتفی بوده است، می‌تواند به عنوان یک پیروزی برای ترامپ قلمداد شود.

دوپینگی برای سیاست خارجی دولت ترامپ

تأثیر عادی‌سازی روابط بین ابوظبی و تل‌آویو و تأثیر آن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا موضوعی بوده که در بین تحلیل‌ها و نظراتی که تاکنون در این باره منتشر شده، مورد توجه قرار گرفته است.

داوود کُتاب (Daoud Kuttab)، روزنامه‌نگار فلسطینی، در یادداشتی که در این زمینه در روزنامه واشنگتن پست منتشر کرد، با اشاره به تأثیر این اقدام امارات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نوشت: توافق بی‌فایده بین امارات و اسرائیل چیزی نیست جز «اقدامی برای وجهه بخشیدن به دستاوردهای سیاست خارجی دولت ترامپ پیش از انتخابات». روز پنجشنبه، ترامپ اعلام كرد كه دیپلمات‌های آمریكا برای دستیابی به این دستاورد بزرگ، موفق عمل کرده‌اند. در این توافقنامه اساساً اعلام شده كه دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر فاسد برنامه‌های خود را برای الحاق یک جانبه سرزمین فلسطین اشغالی به ازای عادی‌سازی با یك كشور كوچك اما غنی عرب خلیج فارس به تعویق می‌اندازد. مشکلی که در این میان وجود دارد، این است که این امر پیشرفتی واقعی نیست و به زودی قرار نیست صلح بین اسرائیلی‌ها و اعراب برقرار شود.

این روزنامه‌نگار فلسطینی با اشاره به زمینه‌سازی برای رسمی کردن این روابط تصریح کرد: نتانیاهو پیش‌تر برنامه‌های الحاق یک جانبه را بعد از واکنش منفی جامعه بین‌الملل به تعویق انداخته بود و بیش از نیمی از ساکنین سرزمین‌های اشغالی این اقدام را رد کرده بودند، زیرا این نقض فاحش قوانین بین‌المللی بود. امارات متحده عربی به نوبه خود با انجام بسیاری از اقدامات برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، وعده‌های خود را به فلسطینی‌ها و اعراب نقض کرده بود. هواپیماهای اماراتی که به فلسطینی‌ها کمک می‌رساندند، اخیراً اجازه پرواز مستقیم به فرودگاه‌های سرزمین‌های اشغالی را به دست آوردند. ورزشکاران امارات متحده عربی و این رژیم نیز با هم در رویدادهای بین‌المللی شرکت کردند تا روابط را گرم‌تر نشان دهند.

وی ادامه داد: اگرچه اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز واقعی و فوری برای برقراری صلح در منطقه وجود دارد، این به اصطلاح موفقیت حتی نتوانسته نقشه راهی برای پایان دادن اشغال طولانی مدت سرزمین‌های فلسطینی باشد.

کُتاب با تأکید بر موقعیت متزلزل نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و ترامپ نوشت: زمان و زمینه این توافق را نمی‌توان نادیده گرفت. نتانیاهو با اتهامات فساد اداری روبه‌رو و در تلاش است تا خود را از طریق ائتلاف با حزب آبی و سفید نجات دهد. او امیدوار است که این امر شانس وی را برای پیروزی در چهارمین انتخابات عمومی بالقوه رژیم صهیونیستی در کمتر از دو سال بهبود بخشد. ترامپ که در نظرسنجی‌ها در وضعیت بدی قرار گرفته، امیدوار است به واسطه طرفداران صهیونیست راست‌گرای خود (چه یهودی و چه مسیحیان انجیلی) از جمله از طرف شلدون آدلسون(Sheldon Adelson)، میلیاردر طرفدار نتانیاهو که از ترامپ به دلیل حمایت نکردن ناکافی از طرح الحاق نتانیاهو ناراحت است، وجهه تبلیغاتی خود را تقویت کند.

هزینه کردن از اعتبار فلسطینیان

موضوع کسب اعتبار برای سه رهبر درگیر معامله عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی چیزی بوده که نویسنده نشریه پولتیکو به آن اشاره کرده است.

آنه‌له شلین (Annelle Sheline) از پژوهشکده کوئینسی(Quincy Institute) به این مورد اشاره کرده و نوشته است: نکته این معامله این بود: «تبلیغات گسترده برای معامله‌گران، اما چیز زیادی برای معامله وجود ندارد». در حقیقت، این به اصطلاح «موفقیت» عمدتاً برای سه رهبر درگیر تقویت روابط عمومی است: رئیس جمهور دونالد ترامپ، نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو و محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی. در همین حال، طرف فلسطینی که در این توافقنامه شرکت نکرده‌اند، متحمل هزینه می‌شوند. این اطلاعیه به نفع سه طرف مذکور است. ترامپ می‌خواهد به هواداران خود نشان دهد كه می‌تواند معامله كند؛ عرصه‌ای كه در آن بیش از حد خودنمایی کرد و نتیجه‌ نگرفت، مانند عدم موفقیت در دستیابی به نتایج مطلوب در مورد روابط با کره شمالی، ایران و چین.

وی می‌افزاید: در همین حال، بی بی (بنیامین نتانیاهو) از تعهد اعلامی خود درباره الحاق، طرحی که باعث ضربه به وجهه اسرائیل در میان دموکرات‌های ایالات متحده شده است، فاصله می‌گیرد. این موضوع باعث می‌شود که نتانیاهو با هر نتیجه‌ای که در انتخابات آمریکا به دست آمد، توانایی بهبود روابط با دولت جدید را ـ ممکن است بایدن که احتمالاً مخالف الحاق است ـ داشته باشد و در صورت پیروزی مجدد ترامپ این طرح را حفظ کند. در عین حال همزمان سرعت اجرای الحاق را که قرار بود از اول ماه جولای (11 تیر) صورت گیرد، کم می‌کند.

پژوهشگر مؤسسه کوئینسی در مورد نقش امارات و چرایی عادی‌سازی روابط این کشور با رژیم صهیونیستی نوشته است: محمد بن زاید می‌خواهد اعتبار امارات را مانند ابتکارات برجسته قبلی همچون ایجاد وزارت تسامح و هم‌زیستی در سال 2016، میزبانی از پاپ فرانسیس در سال 2019 با اصطلاح «اسلام میانه‌رو» برجسته کند. رژیم امارات همه این کارها را انجام می‌دهد در حالی که همچنان به نقض حقوق بشر علیه شهروندان خود و همچنین سایر کشورها ادامه می‌دهد.

امارات و پیشگام شدن برای تابوشکنی مسئله فلسطین

با این همه کلمه شرم واژه مناسبی برای کشورهای دخیل در این عادی‌سازی روابط است؛ روابطی که بیش از همه ادعاهای کشورهای عرب منطقه و اتحادیه عرب را در حمایت از آرمان فلسطین زیر سؤال برده است.

باسم نعیم، عضو دفتر روابط بین‌الملل جنبش حماس و وزیر بهداشت سابق فلسطین، در یادداشتی که در خبرگزاری آناتولی منتشر کرد نیز با اشاره به سایر کشورهای عربی و روابط آن‌ها با رژیم صهیونیستی نوشت: اعلام توافق برای عادی‌سازی روابط بین امارات متحده عربی و رژیم اشغالگر اسرائیل تعجب‌آور نبود. هرکس که اخبار مربوط به عادی‌سازی را در سال‌های اخیر دنبال می‌کند‌، متوجه می‌شود که هیچ چیز پنهانی وجود ندارد. کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌ویژه اماراتی‌ها، سرسختانه به دنبال شکستن تمام تابوهایی است که اعراب برای چندین دهه به آنها در رابطه خود با فلسطین اعتقاد داشتند. مهمترین مسئله این است که قبل از دستیابی به یک راه حل عادلانه برای مسئله فلسطین، عادی‌سازی روابط با کشور اشغالگر غیرممکن است. این جوهر ابتکار عمل عربی است که توسط اتحادیه عرب در سال 2002 و پس از پیشنهاد عربستان سعودی اتخاذ شد.

نعیم با انتقاد شدید از رویکرد امارات افزود: امارات به ویژه در سال‌های اخیر همه ارزش‌های ملی، مذهبی و تاریخی منطقه را پایمال کرده تا مکانی برای خود در عرصه بین‌الملل حتی با هزینه کردن از مردم منطقه و آینده آنها پیدا کند. آنها(اماراتی‌ها) با همه نیروهای ارتجاعی و دیکتاتوری در منطقه متحد شدند تا آرزوهای مردم برای آزادی و عزت را سرکوب کنند. آنها به شدت در هر حرکت ضد انقلابی حضور داشتند، حتی اگر به قیمت قتل عام مردم باشد، مانند آنچه که در یمن رخ می‌دهد.

عضو دفتر روابط بین‌الملل جنبش حماس ادامه داد: نکته عجیب این توافقنامه آن است که حاکمان امارات با ادعای مراقبت از فلسطینی‌ها و حفظ منافع آنها، رفتار فجیع خود را توجیه می‌کنند. آنها ادعا می‌کنند این توافقنامه در ازای به تعویق افتادن اشغالگری اراضی الحاقی در کرانه باختری برای مدت نامحدود انجام شده است. این دقیقاً همان چیزی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اشغالگر صهیونیستی، پنجشنبه در کنفرانس مطبوعاتی خود انکار و تأیید کرد که الحاق منتفی نشده، بلکه موقتاً به حالت تعلیق درآمده است.

وزیر بهداشت سابق فلسطین در ادامه با رد سیاسی بودن عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی تصریح کرد: عادی‌سازی روابط با دشمن صرفاً یک تلاش سیاسی نیست، بلکه انکار تمام تعهدات ملی و بشردوستانه نسبت به عادلانه‌ترین مسئله در تاریخ معاصر یعنی «آرمان فلسطین» است. عادی‌سازی روابط با دشمن به معنای بازکردن درهای زیاد به روی تضعیف امنیت و خدمت به پروژه استعماری «اسرائیل بزرگ» است.

عضو ارشد حماس در بخش دیگری از یادداشت خود نوشته است: حاکمان امارات متوجه نیستند که آنها در سمت اشتباه تاریخ ایستاده‌اند و این تلاش‌ها برای طولانی شدن عمر دولت اشغالگر با شکست روبه‌رو خواهد شد. در آن زمان مردم و تاریخ به آنها رحم نمی‌کند. حاکمان امارات متحده عربی باید مطالبی را که به فرزندان خود می‌آموزیم، به خصوص در فلسطین، دوباره بخوانند. ما می‌آموزیم که بسیاری از استعمارگران از فلسطین عبور کرده‌اند، اما هیچ کس به جز ساکنان اصلی آن در این سرزمین ساکن نشده است.

نعیم یادداشت خود را اینگونه به پایان رسانده است: فلسطین فقط یک نقطه جغرافیایی نیست. این بخشی جدایی‌ناپذیر از خواسته یک ملت در جهت آزادی، عزت و استقلال است. فلسطین با مقدسات اسلامی و مسیحی خود بخشی از اعتقاد یک ملت به شمار می‌رود و بر این اساس، با وجود تلاش برای سرمایه‌گذاری کسانی که روابط خود را با دشمن عادی می‌کنند، این افراد هرگز نمی‌توانند قطب‌نمای منطقه را از دشمن مرکزی خود منحرف کنند: این دشمن، دولت اشغالگر رژیم صهیونیستی دیر یا زود از بین می‌رود.

گزارش از محمدحسن گودرزی